Wordt fysiotherapie een alternatieve geneeswijze?

[Nathan Hutting]

Onderstaande tekst schrijf ik op persoonlijke titel en is geenszins een uiting van de mening van de organisaties zie ik vertegenwoordig.

Onlangs ontving ik van RGF MOB een uitnodiging voor de Nieuwjaars lezing getiteld ‘Ontstekingsproces bij bindweefselschade’. De inhoud wordt als volgt omschreven: “Bij weefselschade wordt onmiddellijk een scala van reacties in gang gezet om te zorgen voor een zo goed mogelijk herstel. De ontstekingsfase, ten gevolge van bindweefselbeschadiging, is hierbij onontbeerlijk. Voor optimaal herstel is deskundige behandeling en begeleiding tijdens het wondhelingsproces noodzakelijk.”

Voor fysiotherapeuten wellicht een interessant onderwerp en er zijn binnen het domein van de fysiotherapie vast autoriteiten te vinden die hier een mooi verhaal over kunnen vertellen.

Wat schetst mijn verbazing?
De lezing wordt gegeven door een specialist in Orthomoleculaire Geneeskunde, Fytotherapie en klinische Psycho Neuro Immunologie. Alle drie domeinen die in mij ogen ver weg staan van de hedendaagse fysiotherapie en waarbij het op zijn minst twijfelachtig is of er enige evidentie is voor dergelijke behandelmethoden (en dan druk ik mij zwak uit) en of zij het tot de reguliere geneeswijzen behoren.

De ratio voor het laten vertellen van een dergelijk verhaal door een persoon met bovengenoemde achtergrond ontgaat mij geheel. Nogmaals, het is een interessant onderwerp, maar vraag hiervoor een vakgenoot.

De fysiotherapie doet er alles aan om zichtzelf wetenschappelijk te onderbouwen en de effectiviteit ervan aan te tonen. En verder heb ik er in principe niks op tegen als individuelen een alternatieve geneeswijze aanhangen, dat mag een ieder voor zichzelf uitmaken. Echter, ik als fysiotherapeut wil hier liever niet mee geassocieerd worden. Ik vind het dan ook vreemd dat het RGF MOB met mijn contributiegeld een dergelijke spreker uitnodigt (op het moment dat het een betaalde lezing zou zijn, had een ieder kunnen afwegen of hij/zij hier naartoe willen gaan en zou de lezing kostendekkend geweest zijn; nu betaald elk lid gewoon mee).

Op 24 november jl. stuurde ik het bestuur van RGF MOB een mail met de vraag wat hun overwegingen geweest zijn om deze lezing op deze manier in te richten en vroeg ik hoe men ervoor zou gaan zorgen dragen dat de kosten van deze scholing niet ten koste gaan van de betaalde contributie.

Omdat ik op 13 december nog reen reactie ontvangen had heb ik een herinnering aan het RGF MOB gestuurd. Blijkbaar heeft het RGF bestuur belangrijkere zaken te doen en heb ik tot op heden nog geen ontvangstbevestiging, laat staan inhoudelijke reactie, ontvangen. Ze hadden blijkbaar wel tijd om zojuist (18-12-2015, 9.29 uur een herinnering te sturen voor de lezing…)Maar misschien ben ik te hard in mijn oordeel en is dit de kant die we met zijn allen opgaan?…

[Kok van Dorssen]

Het is inderdaad raar dat er geen reactie terug komt. Misschien is de secretaris deze periode op vakantie.

Er zijn (volgens mij) twee aspecten.
Het theoretisch deel en het praktisch deel.

Ik vind het geen probleem dat een specialist het theoretisch gedeelte komt uitleggen over datgeen hij/zij gespecialiseerd is.

Inderdaad is het voor ons praktisch als een collega fysiotherapeut dit (evidence based practice) zou hebben vertaald naar een therapie vorm.

Ik ben het dus tendele met jou eens.

[Ruud]

Volgens mij is het punt juist dat het theoretische deel wordt gegeven door iemand vanuit de pseudowetenschappelijke hoek. Je kunt niet de pseudowetenschap praktisch vertalen naar een evidence based therapievorm, omdat het fundamenteel rammelt of teveel op aannames berust. Sowieso kun je de vraag stellen of dit binnen ons domein valt of past en je dit überhaupt moet willen.

Over het onderwerp is ook veel te vertellen vanuit de fysiotherapie en vanuit geaccepteerde wetenschappelijke inzichten. Daarnaast is de spreker volgens mij ook nog gelieerd aan de kruidenindustrie en opleidingen in deze therapie, waarmee je als beroepsgroep niet geassocieerd wilt worden. Als je het wilt hebben over de positie van de fysiotherapie…

[Nathan Hutting]

Inmddels een reactie van het RGF gehad; ik citeer:

. Jouw mening dat wij met de keuze van de spreker het pad van de alternatieve geneeswijze betreden is naar onze mening onjuist. Het feit dat de door ons uitgenodigde spreker, Margo Peineman, gespecialiseerd is in Orthomoleculaire Geneeskunde, Fytotherapie en klinische Psycho Neuro Immunologie betekent niet dat zij onbekwaam is om een groep fysiotherapeuten nieuwe inzichten te vertellen over het op gang komen van een ontstekingsproces, de functie en duur van het ontstekingsproces en factoren die daar invloed op hebben. Het onderwerp ‘Ontstekingsproces bij bindweefselschade’ en de accenten van de lezing hebben naar onze mening voldoende raakvlak met de dagelijkse praktijk van de fysiotherapeut om als beroepsgroep open te willen staan voor inzichten van buiten het domein Fysiotherapie. Zij heeft eerder een enthousiaste lezing geven voor een groep manueel therapeuten die de opgedane kennis zeer konden waarderen. Ook is deze lezing een mooi vervolg van de afgelopen nieuwjaarslezing over de fascia.
Het bestuur heeft niet de illusie dat een spreker die geen fysiotherapeut is ons naar het pad van de alternatieve geneeskunde zal leiden. De kracht van de Fysiotherapie kan juist versterkt worden door niet alleen naar fysiotherapeuten te luisteren maar door ook buiten het eigen domein te durven kijken wat er voor kennis is en welke ontwikkelingen er zijn bij andere beroepsgroepen en zorgverleners.

Mijn reactie die ik het teruggestuurd:
Hartelijke dank voor je bericht.

De inhoud is echter pertinent onjuist. Aan de ene kant zeg je dat het onderwerp relevant is. Dat ben ik met je eens, maar er zijn experts binnen het domein van de fysiotherapie die daar inhoudelijk wat over kunnen vertellen, zonder de schijn van alternatieve geneeskunst te hebben.

Vervolgens schrijft je dat we ook buiten het eigen domein moeten kijken. Daarmee geeft het bestuur van het RGF dus aan dat fysiotherapeuten zich moeten begeven op het domein van de alternatieve geneeskunst.

Daarnaast wordt er geen reactie gegeven op het kostenaspect.

Ik denk dat het RGF hiermee de verkeerde kant is opgegaan en dat dit niet valt recht te breien.(…) We hebben niet voor niets een BCP.

[Thomas Hoogeboom]

(Eveneens op persoonlijke titel)

Ha Nathan, goede acties. Op de barricade voor ons vak. Heerlijk om je gepassioneerde berichten te lezen. Ook het onderwerp van deze discussie is volgens mij heel actueel. Of moeten juist al achterhaalt.. kunnen we niet stellen dat fysiotherapie voor een deel al een alternatieve geneeswijze is?

1. Een vakgebied waarin nieuwe, onbewezen interventies zo snel aan populariteit winnen, denk bijvoorbeeld aan Dry Needling, doet ook menig wenkbrauw fronsen (zie bijvoorbeeld het artikel “Symposium fysiotherapie en chiropraxie?” in de laatste editie van het Nederlands Tijdschrift tegen de Kwakzalverij 2015:126(4);31-3). Uit eigen ervaring weet ik dat in Amerika de fysiotherapie bijna geheel is overgenomen door Dry Needlers; erg spannende ontwikkeling. Ik kan me heel goed voorstellen dat de gemiddelde patiënt die bij de fysiotherapeut binnenloopt denkt dat hij bij de acupuncturist is beland.

2. Bewezen effectieve interventies worden vaak zeer beperkt uitgerold binnen de fysiotherapiepraktijk. Evidence-based richtlijnen worden doorgaans niet of slecht gevolgd. En ons eigen handelen in de dagelijkse praktijk wordt nog onvoldoende op outcome geëvalueerd met als intentie onze zorg te verbeteren (meten in de praktijk is nu vaak het gevolg van verplichtingen opgelegd door een zorgverzekeraar). We kunnen dus wetenschappelijk blijven aantonen dat bepaalde onderdelen van fysiotherapie effectief zijn, maar als we het vervolgens niet in ons dagelijks handelen structureel toepassen, dan schieten we met het doen van onderzoek weinig op.

3. Boven aan Nathan’s bericht prijkt nu een Google Reclamebericht over het kopen van homeopathische middelen. Waarschijnlijk het gevolg van Google Adsense, maar de hoster van dit forum zou toch tenminste dergelijke reclame niet willen toestaan?

Aan de andere kant zijn er ontzettend mooie ontwikkelingen gaande, zowel in de praktijk als in de wetenschap, met name op gebieden bewegen, trainen en zelfmanagement. Dit zijn de domeinen waarin wij fysiotherapeuten excelleren en tevens de gebieden die uitgebreid bewezen zijn; zie bijvoorbeeld de beweging Exercise is Medicine. Mogelijk moeten we, mede in het licht van het rapport van Kaljouw, ons eigen vak gaan heruitvinden en/of herdefiniëren?

Hoe moeten we dat doen? Misschien moeten we nog kritischer naar ons eigen handelen kijken. Een mooi voorbeeld is natuurlijk de kritische email van Nathan naar het RGF MOB. Een ander mooi voorbeeld is van Neil O’Connell. Neil O’Connell schreef afgelopen jaar een mooi stuk hoe hij aan zijn eigen handelen begon te twijfelen op basis van wetenschappelijke argumenten en besloten zijn eigen handelen te herzien. Tot slot denk ik dat implementatie van bewezen (kosten)effectieve zorg en vooral ook deimplementatie (!) van bewezen obsolete zorg cruciaal is, waarin we verder gaan dan puur het ontwikkelen van richtlijnen. De uitrol van goede zorg behoeft veel meer aandacht en dient vanuit onze beroepsgroepen (nog) (veel) meer gestimuleerd te worden. Werk aan de winkel!

[Nathan Hutting]

Helemaal met je eens Thomas. Stilstand is achteruitgang en we moeten vooruit. En kritisch kijken naar ons eigen handelen is inderdaad erg belangrijk (en dat moeten we wellicht ook wat vaker doen).
Vanuit mijn promotieonderzoek ben ik 4 jaar met zelfmanagement bezig geweest en ben er van overtuigd dat dat een steeds grotere rol gaat spelen. Vanuit mijn rol als bestuurslid NVMT heb ik de portefeuille innovatie en ik juich innovatie en ontwikkeling van harte toe. En soms moet innovatie wellicht ook uit onverwachte hoek komen, maar dan moet daar wel enige rationale achter zitten…

[Nathan Hutting]

Zojuist gesproken met voorzitter RGF MOB. Verhelderend gesprek waarbij de standpunten over en weer uitgewisseld zijn. Een discussie over het domein kan mijns inziens nooit kwaad als dat op een goede manier gebeurt. Ik hoop dat de lezing een inzicht zal geven in een op zich interessant onderwerp en dat de aanwezig collega’s het verhaal kritisch zullen beluisteren en bediscussiëren.

[Thomas Hoogeboom]

Mogelijk kan het RGF jou die avond ook nog boeken om deze discussie op gang te helpen. :)

[Arjen]

Ik heb meerdere lezingen van Margot Peineman over diverse onderwerpen bijgewoond en ben onder de indruk van haar kennis, ervaring, en onderbouwing van haar onderwerpen.

Laten we aub het kind niet met het badwater weggooien met het arrogante argument dat het niet evidence-based zou zijn.

Alle vernieuwingen zijn als niet- evidence-based begonnen; ook de fysiotherapie.
Niet Evidence-based is voor mij niet “einde discussie” maar begin van een zoektocht. De PNI draagt daarbij een waardevol steentje bij.

[Auteur]

Berichten