Zelfmanagement helpt artrosepatiënten vooruit

Zelfmanagementprogramma’s, waarbij patiënten in korte tijd leren hoe ze een gesteld doel kunnen nastreven, kunnen artrosepatiënten helpen bij het verminderen van pijnklachten en het verbeteren van hun functioneren. Deze hoopvolle conclusie voor artrosepatiënten trekt revalidatiearts Peter Heuts in zijn proefschrift ‘Osteoarthritis, a rehabilitative approach in general practice’. Hij promoveert vrijdag 10 februari aan de Universiteit Maastricht op zijn onderzoek, dat suggereert dat de toekomst voor artrosepatiënten minder uitzichtloos is dan tot nu toe gedacht.

Artrose is een gewrichtsaandoening met gewrichtspijn en stijfheid als voornaamste klachten. Sommige mensen kunnen redelijk functioneren met deze klachten, anderen moeten in het uiterste geval stoppen met werken en een gewrichtsvervangende operatie ondergaan. De aandoening is niet te genezen en behandelingen zijn tot nu toe hoofdzakelijk gericht op pijnbestrijding en soms wat fysiotherapie. Artrose is een van de meest voorkomende aandoening in een huisartsenpraktijk. Vanwege vergrijzing en overgewicht zal het aantal patienten in de toekomst alleen maar toenemen.

Revalidatiearts Peter Heuts onderzocht de effecten van een zelfmanagementprogramma op artrosepatiënten. Patiënten kwamen in groepen zes keer twee uur bij een fysiotherapeut. Ze kregen goede voorlichting over de aard van de ziekte, het belang van de therapie en vervolgens stond ‘bewegen en oefenen’ op het programma. Artrosepatiënten hebben diverse klachten en ook diverse doelen. De één wil nog kunnen traplopen, de andere wil nog sporten. Er werd voor iedereen een persoonlijk plan opgesteld voor hoe dat doel de komende maanden bereikt kon worden. Dit maatwerk bleek effectief. Gedurende 21 maanden na het traject had de groep die dit zelfmanagement aangeleerd had gekregen steeds minder kniepijn en minder belemmeringen in hun functioneren dan de groep die de ‘gebruikelijke zorg’ had gekregen.
Ook blijkt uit het onderzoek dat mensen die bang zijn voor de pijn bij het bewegen, minder presteren dan mensen die daar niet zo bang voor zijn. Mogelijk moet in de toekomst ook meer aandacht aan die vrees besteed worden bij therapie voor artrosepatiënten.

Promotor prof. dr. Onno van Schayck is zeer hoopvol gestemd naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek. ‘Je kunt eindelijk iets betekenen voor deze grote groep patiënten. Met een investering van twaalf uur groepstherapie, kun je mensen leren zichzelf te helpen. Ze plukken nog lang daarna de vruchten en de kosten zijn stukken lager dan wanneer iemand nog jaren regelmatig een beroep doet op de zorg en soms zelfs een operatie is aangewezen.’ Het onderzoek van Heuts is het eerste in deze soort en moet dus in de toekomst nog verder bevestigd worden door vervolgonderzoek.

Bron: Unimaas