Ultrageluid versterkt het bacteriedodende effect van antibiotica dat gebruikt wordt om de kans op infectie bij kunstheupen- en knieën te verkleinen. De combinatie van ultrageluid met antibiotica zorgt er voor dat de levensvatbaarheid van bacteriën afneemt, terwijl het tegelijkertijd de hoeveelheid afgegeven antibiotica vergroot. Deze bevindingen kunnen ertoe bijdragen dat gewrichtsprothesen minder vaak infecteren en vervangen moeten worden. Dit blijkt uit experimenteel onderzoek van Geert Ensing van de afdeling BioMedical Engineering van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij promoveert op 13 februari a.s. op zijn onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
In Nederland zijn in 2004 ongeveer 44.000 gewrichtsprothesen (kunstheupen en –knieën) geplaatst. De belangrijkste indicatie voor het plaatsen hiervan is gewrichtsslijtage. De verwachting is dat door vergrijzing het aantal mensen dat in aanmerking komt voor deze operaties de komende decennia sterk verder zal stijgen. Bij ongeveer 1 tot 5 procent van de prothesen treedt na plaatsing een bacteriële infectie op. Hierbij vormt zich een laag bacteriën (biofilm) op het prothesemateriaal, waardoor deze infecties met antibiotica veel moeilijker te bestrijden zijn dan gewone infecties. Antibiotica-afgevende biomaterialen zoals botcement en botcementkralen worden daarom bij deze operaties toegepast om infecties beter te voorkomen of te bestrijden.
Gevolgen
De gevolgen van een geïnfecteerde prothese voor de patiënt zijn verstrekkend. De prothese moet vaak vervangen worden in een of twee grote operaties. Hierbij is de kans op een hernieuwde infectie sterk verhoogd en is de gewrichtsfunctie vaak verminderd in vergelijking met de eerste operatie. Bovendien betreft het voor de maatschappij een kostbare verrichting: de kosten van de operatie en bijkomende zorg bedragen naar schatting 50.000 tot 60.000 US dollar per patiënt. Deze omstandigheden tonen de noodzaak van preventieve maatregelen aan.
Veilig
Ensing onderzocht of het gebruik van ultrageluid het effect van de biomaterialen kan versterken. Uit zijn experimenteel onderzoek blijft dat dit inderdaad het geval is. Ultrageluid zorgt er voor dat de biomaterialen meer antibiotica kunnen afgeven. Bovendien zorgt ultrageluid voor een afname van het aantal bacteriën en is de toepassing veilig voor patiënten.
Aanknopingspunten
Volgens Ensing biedt zijn studie positieve aanknopingspunten voor toepassing in de klinische praktijk met als doel infectie van gewrichtsprothesen beter te voorkomen of te bestrijden. De resultaten van dit onderzoek kunnen bovendien interessant zijn voor andere medische gebieden waar infectiebestrijding met antibiotica moeizaam verloopt.
Bron: RuG
