Bijna de helft van de Parkinson-patiënten beweegt weer wat makkelijker na de nachtrust of een middagdutje. Dat blijkt uit onderzoek van dr. Sebastiaan Overeem, slaapgeneeskundige in het UMC St Radboud, dat online is gepubliceerd in het Journal of Parkinson’s Disease.
Veel Parkinsonpatiënten merken dat ze weer wat makkelijker bewegen na een nacht slapen. Ook een middagdutje zorgt vaak voor een verbetering van de motorische functies. Het verschijnsel, dat ‘slaapwinst’ wordt genoemd, laat zich nog moeilijk verklaren. Sebastiaan Overeem, slaapgeneeskundige op de afdeling Neurologie van het UMC St Radboud: “Na een nacht zonder medicatie zou je eerder het tegendeel verwachten.”
Oorzaak blijft raadsel
Overeem heeft met Nijmeegse collega’s het verschijnsel nu bij ruim tweehonderd Parkinsonpatiënten nader onderzocht. “Bijna de helft van de patiënten geeft aan beter te functioneren na het slapen. Dat hoeft niet per se de nachtrust te zijn, want ook een middagdutje blijkt vaak positieve effecten te hebben. Twintig procent van de patiënten ervaart slaapwinst na de nachtrust, eenzelfde percentage heeft slaapwinst bij zowel nachtrust als het middagdutje, terwijl ruim tien procent die slaapwinst alleen rapporteert na het middagdutje.”
De onderzoekers hebben gekeken of er factoren zijn, die bepalend zijn voor de slaapwinst. Overeem: “Het tijdstip van ontstaan, de duur van de ziekte, het type behandeling, de mate van depressie, vermoeidheid, geheugen, slaapkwaliteit; op geen enkele factor zien we tot dusver een duidelijk verschil. Maar los daarvan melden zóveel mensen dat ze baat hebben bij momenten van slaap, dat we dit verschijnsel verder gaan onderzoeken. Nu berust het voordeel nog op de eigen ervaring, in een volgend onderzoek willen we bekijken of we die verbetering in motoriek ook echt objectief kunnen meten.”
Intrigerend verschijnsel
Als ook de objectieve gegevens dezelfde kant op wijzen, dan kan het middagdutje voor een deel van de patiënten misschien een onderdeel worden van de behandeling, denkt Overeem. Daarnaast wordt het dan ook interessant om meer onderzoek te doen naar het onderliggende biologische mechanisme.
Overeem: “Een van de hypotheses is, dat de slaapwinst vooral te maken heeft met ons bioritme, met onze dag- en nachtcyclus. Maar de effecten van het middagdutje lijken die hypothese te ondermijnen, en wijzen sterk op een direct effect van de slaap zélf. Een alternatieve verklaring gaat ervan uit dat de zenuwcellen tijdens de slaap het tekort aan dopamine – de oorzaak van de ziekte van Parkinson – weer enigszins aanvullen. Hoe dan ook, deze studie levert voldoende aanknopingspunten op voor verder onderzoek naar dit intrigerende verschijnsel.”
Bron: UMC St Radboud
