Stress tijdens de zwangerschap heeft gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Baby’s van zwangeren die veel last hebben van stress, zijn actiever in de buik. Ze bewegen meer, hun hartslag varieert meer en ze hebben kortere perioden van de diepe slaap. Daarnaast ontwikkelen ze sneller hun slaapwaakpatroon. Opvallend is dat baby’s van zwangeren die bang zijn voor de bevalling of voor de gezondheid van hun kind, juist minder actief zijn in de buik. Dit blijkt uit een onderzoek van Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht, waarop arts Pascale Robles de Medina op 3 december promoveerde aan de Universiteit Utrecht.Ongeveer 15 procent van alle jonge kinderen vertoont ontwikkelingsstoornissen en gedragsafwijkingen zoals hyperactiviteit, concentratieproblemen of leermoeilijkheden. In toenemende mate blijkt dat stress tijdens de zwangerschap een rol speelt bij het ontstaan van gedragsafwijkingen op de kinderleeftijd. Zo is bekend dat stress tijdens de zwangerschap de zwangerschapsduur verkort en tot een lager geboortegewicht leidt. Kinderen van moeders die veel stress ervaarden tijdens de zwangerschap hebben vaker ADHD-symptomen.
Pascale Robles de Medina heeft onderzocht of de effecten van stress bij de moeder ook al tijdens de zwangerschap bij het nog ongeboren kind merkbaar zijn. Baby’s van zwangere vrouwen die gebukt gingen onder stress en zorgen bleken actiever in de buik: de baby vertoonde meer lichaamsbewegingen, een wisselend hartactiepatroon en kortere perioden van diepe slaap. Daarnaast ontwikkelden ze sneller hun slaapwaakpatroon.
Daarentegen blijken baby’s van zwangeren met zwangerschapsspecifieke angsten (angst voor de bevalling of voor de gezondheid van het kind) juist minder actief in de buik. De baby’s bewegen minder en vertonen minder fluctuaties in het hartactiepatroon. Hetzelfde gold voor zwangeren die een hoog cortisol hadden. Zwangerschaps-specifieke angst heeft dus een remmend effect op de activiteit van de baby tijdens de zwangerschap, terwijl algemene stress juist een stimulerend effect heeft. Het effect van stress op het ongeboren kind is het grootst in de eerste helft van de zwangerschap.
Robles de Medina mat stress bij 120 zwangere vrouwen door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten en door bepaling van het bijnierhormoon ‘cortisol’. Bij de baby’s registreerde zij foetale bewegingen, slaap-waak- en hartactiepatronen op drie momenten in de zwangerschap met behulp van ultrageluid.
Deze bevindingen benadrukken de gevolgen van stress in de zwangerschap op de ontwikkeling van foetus en kind. ‘Stress’ blijkt geen eenduidig begrip en de verschillende aspecten hebben een verschillend effect op het ongeboren kind. Het is nog onbekend welke vorm van stress op de lange termijn het slechtst is voor het kind.
Meer informatie UMC Utrecht, In- en Externe Communicatie Kirsten Sontrop en Annette Aarts, 030 250 8580/6371
