Communicatie en meebeslissen maken zorg patiëntgericht

Patiëntgerichte zorg kenmerkt zich door een goede communicatie met de verschillende zorgverleners en meebeslissen over de behandeling. Patiënten vinden dit bij alle behandelingen zeer belangrijk, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL en het Centrum Klantervaring Zorg in het wetenschappelijke tijdschrift Patient Education & Counselling.

Zorg is tegenwoordig geen goede zorg meer als die niet ‘patiëntgericht’ is met de ‘patiënt centraal’. Wat het interessant maakt te onderzoeken wat patiënten zélf vinden van alle inspanningen om de zorg patiëntgericht te maken. Wat vinden zíj belangrijk? De onderzoekers vroegen patiënten met hartfalen, hernia, borstkanker, reuma en heup- of knieoperaties naar hun oordeel. Een van de aannames was dat patiënten met acute klachten patiëntgerichtheid minder belangrijk zouden vinden. Maar dat is niet het geval. Alle onderzochte patiëntengroepen blijken patiëntgerichtheid in de zorg bovengemiddeld belangrijk te vinden. En in veel gevallen ook belangrijker dan wachttijden, accommodatie, privacy of nazorg na ontslag uit het ziekenhuis.

Vriendelijk en meebeslissen

NIVEL-onderzoeker Dolf de Boer: “Het maakt kennelijk niet uit welk gezondheidsprobleem patiënten hebben, ze weten heel goed wat ze belangrijk vinden. Ze hebben een duidelijk beeld van patiëntgerichte zorg en die staat altijd hoog op de prioriteitenlijst. Dat is op zich niet zo gek, want patiënten zitten vaak in onzekerheid en hebben goede informatie nodig om met hun gezondheidsprobleem om te kunnen gaan. Patiëntgerichte communicatie draagt hieraan bij – de arts moet vriendelijk zijn en een luisterend oor bieden. Patiënten willen bovendien het gevoel hebben dat er niet over hun hoofd wordt beslist, maar dat zij kunnen meebeslissen over de behandeling. Meebeslissen is een recht. Artsen moeten hen daarvoor de ruimte geven. Gezien de actievere rol die de overheid voor patiënten voor ogen heeft, is het belangrijk dit te blijven meten.”

Onderzoek

De onderzoekers ontwikkelden een schaal voor patiëntgerichte zorg met een aantal items uit CQ-indexen, vragenlijsten die ontwikkeld zijn om te meten wat patiënten belangrijk vinden en wat hun ervaringen zijn. Ze zochten in de wetenschappelijke literatuur naar elementen die patiëntgerichte zorg kenmerken. Vervolgens hebben zij gekeken welke items in de CQ-index-vragenlijsten daarmee overeenstemmen. En zo konden zij een schaal maken om de ‘patiëntgerichtheid’ van de zorg te meten. De schaal is gebaseerd op wat patiënten belangrijk vinden. Ze kunnen met een score van 1 tot 4 het belang aangeven. 1345 patiënten vulden de vragenlijsten in.

Bron: Nivel