Fysiotherapeuten gebruiken vragenlijsten om erachter te komen welke klachten patiënten hebben en hoe die hun dagelijks leven beïnvloeden. Maar 1,5 miljoen laaggeletterden hebben moeite om gezondheidsinformatie te begrijpen en gebruiken. Met standaard vragenlijsten kunnen zij veelal niet uit de weg en wordt het lastig om een passende diagnose te stellen. Transparante Fysiotherapie in Achterstandsgebieden (TransFysA) wil deze moeizame communicatie verbeteren.
TransFysA – een samenstelling van verschillende partijen waaronder de Hogeschool Utrecht, TNO, NIVEL en Werkgroep fysiotherapeuten Achterstandsgebieden Utrecht (WAU) – wil haar kennis en expertise bundelen om fysiotherapie toegankelijker te maken voor patiënten die moeite hebben met lezen en schrijven. Door vorm en inhoud van bestaande vragenlijsten aan te passen en deze te implementeren in de fysiotherapiepraktijk, hoopt TransFysa de kwaliteit van de zorg te versterken. Marlies Welbie, fysiotherapeut en docent / onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht bij de kenniskring Leefstijl en Gezondheid, gaat een groot deel van het project uitvoeren.
Gezondheidsvaardigheden en (functioneel) analfabetisme
Voor fysiotherapeuten van de Werkgroep fysiotherapeuten Achterstandsgebieden Utrecht (WAU) is deze problematiek niet vreemd. Zij hebben vaak te maken met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden. In Nederland zijn anderhalf miljoen mensen laaggeletterd of functioneel analfabeet en 250.000 mensen analfabeet. Tweederde van hen is autochtoon en een derde allochtoon. Welbie: ‘Deze mensen hebben moeite met het beantwoorden van de gestandaardiseerde vragenlijsten en het onder woorden brengen van hun klachten. Doordat patiënt en hulpverlener op deze manier lastig met elkaar kunnen communiceren, is de zorg minder toegankelijk en begrijpen patiënt en therapeut elkaar niet.’
Het NIGZ, ook betrokken bij TransFysA, organiseert in september 2010 een congres over gezondheidsvaardigheden. Centraal daarin staat hoe zorgverleners en professionals in de gezondheidsbevordering mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden kunnen herkennen en de gezondheidszorg beter op hen kunnen afstemmen.
Gestandaardiseerde vragenlijsten
Fysiotherapeuten werken met gestandaardiseerde vragenlijsten om inzicht te krijgen in de problematiek van de patiënt. Zo kan de fysiotherapeut makkelijker een diagnose stellen en verloopt de behandeling makkelijker. Hierbij is het bijvoorbeeld belangrijk om te weten welke klachten de patiënt heeft, hoe dit zijn of haar dagelijkse leven beïnvloedt en wat hij of zij van de behandeling verwacht. Deze aanpak werkt echter niet bij mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, met het gevolg dat kosten oplopen. ‘Deze zijn bijna twee keer zo hoog in vergelijking met mensen die wel leesvaardig zijn,’ aldus Welbie.
Nederlandse en Turkse ‘Talking Touch screen’
TransFysa wil deze problematiek de komende jaren aanpakken en de bestaande vragenlijsten aanpassen in vorm en inhoud. Zo zal onder andere een ‘Talking Touch screen’ (TTS) versie ontwikkeld worden van de veelgebruikte Patiënt Specifieke Klachtenlijst (PSK). Er worden zowel een Nederlandstalige als een Turkstalige versie gemaakt. Patiënten kunnen deze dan zelfstandig achter de computer invullen. Ze zien en horen in eigen taal de vraag en krijgen waar nodig uitleg door beeldmateriaal en achtergrondinformatie.
Bron: Mikado
