Fysiotherapie is placebo (aldus rtl4 editienl van 18:15)

Het ging over dit artikel? Een reclamestunt van het populair ’wetenschappelijk’ maandblad Quest is in het verkeerde keelgat geschoten. Het tijdschrift kondigde aan dat het neppillen weggeeft bij het februarinummer en roept daarbij de lezer op om de pillen als medicijn te geven aan familie of bekenden met rugpijn of een winterdepressie.“Zeg met een stalen gezicht ‘geloof me, dit werkt fantastisch’, en de klachten kunnen zomaar verdwijnen”, schrijft Quest in een persbericht. De beroepsorganisatie voor apothekers, de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter Bevordering der Pharmacie (KNMP), is geschokt door de stunt van Quest. Woordvoerder Jeroen van Wijngaarden: “Dit is heel kwalijk, want ze roepen mensen op om zelf doktertje te gaan spelen. Dat kan ernstige gevolgen hebben. Bijvoorbeeld doordat de patiënt, als de placebo niet werkt, pas later naar een huisarts gaat en een diagnose te laat wordt gesteld om nog baat te hebben.”De Vereniging tegen de Kwakzalverij noemt de stunt “een misplaatste grap”. Voorzitter Cees Renckers: “Placebo’s kunnen bijwerkingen hebben zoals misselijkheid of trillen. Bovendien is het mogelijk dat de gever van de neppil denkt iemand die ziek is te ontmaskeren als de pil daadwerkelijk tijdelijk lijkt te werken. Iemand kan echter best pijn hebben en toch tijdelijk minder last hebben door een placebo. Niemand is hier bij gebaat.”Carl Koppeschaar, hoofdredacteur van Kennislink, waarschuwde als eerste voor de gevaren van het experiment. “Iemand kan erg ziek zijn en nu gaan leken met niet-werkende ‘wonderpillen’ strooien,” aldus Koppeschaar. “Ook kunnen ‘lolbroeken’ de placebo’s wel in potjes met echte pillen doen. Maar mijn meest fundamentele bezwaar is dat er sprake is van een ongecontroleerd medisch experiment.” Koppeschaar liet collega’s navraag doen bij de inspectie: “Omdat Quest duidelijk vermeldt dat het om nep-middelen gaat en dus niet om medicijnen, zou het niet in overtreding zijn met de wet. Verschillende inspecteurs hebben zich er over gebogen en noemden het ‘een ludieke actie’ en ‘niet in strijd met de wet’. Dat Quest zijn lezers aanzet tot het verstrekken van neppillen zou ook niet onwettelijk zijn. De lezer mag volgens de Nederlandse wet ook best die neppillen als echt uitdelen, omdat ze dat als eigen persoon doen en niet als bedrijf. Zou Quest de pillen hebben verstrekt onder de noemer medicijnen, dan was het een ander verhaal. Ik vind dat een buitengewoon onverstandige stellingname van de Inspectie van de Volksgezondheid. Als er ongelukken gebeuren, is de inspectie nu feitelijk medeplichtig.”Lideweij Vermeulen, marketing manager van Quest, is het niet eens met de kritiek. “We hebben heel goed nagedacht over deze actie. We willen alleen het gebruik van placebo’s ter discussie stellen. In het bijbehorende artikel wordt heel genuanceerd en duidelijk uitgelegd wat het precies is en op welke manier de lezer het dient te gebruiken. We gaan uit van het positieve en verwachten niet dat onze lezers de pillen op een verkeerde manier zullen gebruiken.” Placebo’s worden spaarzaam voorgeschreven. In 2003 hebben de openbare apotheken een kleine duizend keer een placebo verstrekt op voorschrift van een arts. Het gebruik van placebo’s loopt de afgelopen jaren gestaag terug, jaarlijks met ongeveer 6%. Het zijn overwegend huisartsen die placebo’s voorschrijven. In 95% van de gevallen zijn de gebruikte placebo’s verstrekt op voorschrift van een huisarts. Een placebo wordt in de dagelijkse geneeskundige praktijk toegepast met als doel de suggestie te wekken dat een echt geneesmiddel wordt voorgeschreven en verstrekt. Het feit dat een patiënt een (nep-)middel krijgt voorgeschreven, kan betekenen dat de patiënt dit ervaart als positieve aandacht voor zijn klachten. Uit experimenteel geneesmiddelenonderzoek is komen vast te staan, dat het toedienen van een placebo therapeutisch effect kan hebben. Effectpercentages van 20 tot 40% komen voor.

Ikzelf zie het programma nooit. Video’s van gisteren staan nu online. Het bewuste filmpje is wellicht morgen op de site te vinden. Als ik het vind, zal ik er naar linken.

Het videofragment is inmiddels hier te vinden.

Het is het laatste gedeelte van het item. Vanaf 2min 10 sec geeft huisarts/docent Hans Grundmeijer het over fysiotherapie.

Mijn analyse voor wat die waard is.

Om een serieuze reactie te kunnen geven op de huisarts zijn mening moet eerst duidelijk worden wat hij onder ‘wetenschappelijk bewezen’ verstaat. Afhankelijk van de invulling kun je discussiëren over de kracht van het bewijs wat er inmiddels is.
Daarnaast wordt de term ‘Fysiotherapie’ gebruikt. Wat is dat De Fysiotherapie. Ik ben zelf 20 jaar fysiotherapeut maar ik weet niet wat De Fysiotherapie is.
Kortom ik kan niets met de reactie van deze meneer zonder verduidelijking.

Is het dan schadelijk voor ons? Vanuit onze cliënten gezien denk ik van niet, luister maar naar de reactie van de nieuwslezeres. Vanuit wetenschappelijk onderzoek bezien denk ik ook niet, een serieuze onderzoeker begrijpt direct dat deze huisarts kort door de bocht en populistisch een boodschap uitdraagt.

Kortom deze boodschap is inhoudelijk lucht en schaadt ons niet.

een vriendelijke groet,
Edwin de Raaij