Aan de vorm van de kop van de heup valt te zien of iemand artrose ontwikkelt. Dit is de belangrijkste vinding van arts en onderzoeker drs. Rintje Agricola uit Rotterdam. Agricola baseert zich op de röntgenfoto’s van 1.000 mensen die deelnemen aan CHECK, het grootste onderzoek naar artrose van het Reumafonds.
Kan je aan de vorm van een heup zien of iemand artrose zal krijgen? Om die vraag draait het onderzoek van drs. Rintje Agricola van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Hij bestudeert hiervoor de röntgenfoto’s die om de paar jaar gemaakt worden van de heupen van de 1.000 deelnemers aan CHECK. CHECK staat voor Cohort Heup En Cohort Knie.
Lastig
‘Het klinkt heel simpel, maar het is best lastig om de vorm van de heup goed te beschrijven. Geen enkele heup is namelijk hetzelfde. Om dit toch goed te doen gebruiken we computersoftware die de vorm van de heup uit kan drukken in getallen’, zegt Rintje Agricola. ‘Het is prachtig dat ik de röntgenfoto’s van het CHECK-onderzoek kan gebruiken. Omdat het CHECK onderzoek 10 jaar duurt, kan ik aan de foto’s heel goed zien wat er veranderd is in de heupen.’
Heupkop botst met heupkom
Wat ziet Agricola op de röntgenfoto’s? ‘Ik zie dat er een afwijkende vorm van de heupkop kan ontstaan, het bovenste deel van het dijbeen. In plaats van een ronde kop ontstaat er door extra botvorming een meer langgerekte, afgeplatte kop. Hierdoor beweegt de heupkop niet meer soepel in de kom, maar schuurt tijdens beweging steeds tegen de rand van de kom. We noemen dit abnormale contact tussen kop en kom een heupbotsing. Wanneer dit botsen voortduurt, kan er schade van het kraakbeen ontstaan die leidt tot artrose.’
CHECK uniek
Volgens Agricola is het CHECK-onderzoek, dat het Reumafonds met 4 miljoen euro financiert, uniek omdat veel deelnemers aan het begin van het onderzoek op de röntgenfoto nog geen tekenen van artrose hadden. Hij bestudeert dus heupvormen die een voorspelling van de kans op artrose geven, terwijl er op de röntgenfoto’s nog helemaal geen artrose te zien is.
Voorspeller voor artrose
De CHECK-studie test ook bij deelnemers hoe goed ze hun heup kunnen bewegen. Vooral de combinatie van een afwijking op de röntgenfoto en een beperkte beweging van de heup blijkt een goede voorspeller voor het krijgen van artrose. ‘Ongeveer 50 procent van de mensen die tijdens het 5e jaar van CHECK heupartrose hadden, bleken aan het begin van het onderzoek al een vorm van heupbotsing te hebben. Dat kon ik zien op de foto’s die in het eerste jaar gemaakt waren.’
Artrose voorkomen
Of deze vorm van heupartrose kan worden voorkomen door de heupkop weer mooi rond te maken, is nog moeilijk te zeggen volgens Agricola. ‘Op dat gebied zijn er nog te weinig onderzoeken gedaan. Maar we leren nu wel met deze software heel nauwkeurig de vorm en vormafwijkingen van de heup meten, waardoor we kunnen voorspellen of iemand op weg is om artrose te krijgen. Bovendien kunnen we mensen met deze heupvorm beter adviseren over hoe ze hun heup het beste kunnen bewegen en belasten’.
Dank aan deelnemers
Rintje Agricola is, als fanatiek schaatser afkomstig uit Heerenveen, altijd al geïnteresseerd geweest in de werking van het bewegingsapparaat. Hij studeerde geneeskunde in Rotterdam en volgt zijn passie nu als onderzoeker bij de afdeling orthopedie. Na zijn promotie wil hij het liefst worden opgeleid tot orthopedisch chirurg. Hij benadrukt: ‘Ik ben bevoorrecht dat ik met zo’n mooie onderzoeksgroep mag werken. Ik wil alle deelnemers van CHECK bedanken, want zonder hen was er op het gebied van artrose niet zo veel nieuws ontdekt.’
Lees meer over artrose in het artrosedossier van het Reumafonds.
Wat is het praktische nut van deze kennis? Je gaat toch nooit preventief opereren? Bovendien kunnen we mensen met deze heupvorm beter adviseren over hoe ze hun heup het beste kunnen bewegen en belasten’. Bewijs maar eens dat dat iets oplevert. Lijkt me niet als je daarvoor iedereen, moet röntgen.
Laat deze wetenschapper toch wat nuttigs gaan doen met ons gemeensschapsgeld.
Toen ik de titel las dacht ik dat de onderzoekers hadden gevonden dat de congenitale vorm van de heupkop een belangrijke oorzaak was van artrose. Zoiets als een licht vorm van heupdysplasie. Maar dat blijkt niet het geval te zijn. De afgevlakte heupkop ontstaat, is niet aangeboren. Maar waardoor vlakt hij af? Dát is de hamvraag.
Wat een onzin. De afgevlakte heupkom en kop ontstaan al in de baarmoeder, althans bij mij. als je dan wordt geboren heb je dus aangeboren heupafwijkingen. toen ik 59 jaar geleden werd geboren kon de medische wetenschap er nog niets aan doen. Op 7 jarige leeftijd kon pas de pandakplastiek worden toegepast. Prima gedaan voor die tijd, maar nu is het resultaat dat ik ZOnder heupkom enheuphals loop en mijn ‘beenlengteveschil’6 cm is. en de schoenverhoging kan maar 4 cm aan,m’n doordat inkoper mijn hele lijf aangeboren skeletafwijkingen heb, w.o. Een onafgemaakt kuitbeen, dus geen enkelgewricht. Te uwer informatie: Ik ben dus geboren met een ‘heupdysplasie’., die werd opgevolgd door enkele heupluxaties.
Enfin,gevolg,zie boven.Ik mag hopen dat u die termen kent.Hier laat ik her bij, want door alle artrose in mijn hele lijf (kraakbeen op de verkeerde plekken of überhaupt niet aanwezig, kon ik nooit leren computeren, de houding en met muis werken deden me teveel pijn. Pas nu, met een IPad met touchscreen kan ik sinds kort wel computeren. Vergeef me dus mijn tikfouten. none
Frank, de vorm van de heupkop en kom ligt misschien wel vast vanaf de geboorte maar er bestaat ook zoiets als een epifyse. Bij een kind bestaat de heup kop uit kraakbeen en in de loop van de wordt dit bot. Ik kan me goed voorstellen dat de vorm van kop en ook het collum onder invloed van trek en duw krachten verandert.
Ik zie geregeld jonge mensen (vaak voetballers van 16 tot 25 jaar) met heupklachten waarbij ik een kapsulaire bewegingsbeperking vindt naast een niet fraai gevormde ronde kop. Ik bekijk dat laatste echografisch.
Bij vele van deze voetballers wordt later bij verder beeldvormend onderzoek welk degelijk pre arthrotische afwijkingen gevonden en een Cam of Pincer Impingement.
Ik ben dus heel blij met dit onderzoek.
In het land van de musculoskeletale radiologen is dit trouwens een bekend item. Onlangs werd daarbij stil gestaan op de het MUSOC congres in Leuven.
Ruud Lindenburg
@ Ruud:
Maar dan blijft nog de vraag waardoor de deformatie van de heupkop ontstaat. Dat hoeft niet door het voetballen te komen. Het kan ook zo zijn dat het door het voetballen eerder/vaker aan het licht komt omdat voetballen een voor de heup zwaar belastende sport is.