Marktwerking voor fysiotherapie leidt onder de huidige omstandigheden tot een koude sanering. Wanneer de regering de beroepsgroep wil saneren, moet zij een saneringsplan maken. Wanneer de regering marktwerking wil, moet zij randvoorwaarden scheppen waardoor de partijen op de markt kunnen functioneren. Een koude sanering onder het mom van een experiment met marktwerking is niet verantwoord.
De minister van VWS wil met marktwerking kostendaling en kwaliteitsverbetering bereiken. Deze doelstelling maakt fysiotherapie ongeschikt voor een experiment met marktwerking. Kostendaling op basis van daling van de prijs is geen reële doelstelling. In opdracht van het ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland en het KNGF heeft Deloitte Touche en Bakkenist in 2001 een onderzoek uitgevoerd. Conclusie: het tarief is vijftig procent te laag. De toenmalige minister onderschreef de conclusies, maar had geen geld om de tarieven te verhogen. Aan kwaliteitsverbetering heeft de beroepsgroep afgelopen jaren veel energie, tijd en geld besteed.
De enige manier om voor fysiotherapie tot kostendaling te komen, is verlaging van het aantal behandelingen. Daarmee is dit jaar een begin gemaakt door fysiotherapie grotendeels uit het ziekenfonds te verwijderen.
De bereikbaarheid van fysiotherapie is door deze maatregel afgenomen. In de aanvullende verzekering van de meeste ziektekostenverzekeraars wordt fysiotherapie beperkt vergoed. Er is geen acceptatieplicht voor deze verzekering. Mensen die fysiotherapie nodig hebben, kunnen uitgesloten worden van een aanvullende verzekering hiervoor.
De overheid kiest voor marktwerking in de gezondheidszorg. Dat geeft de overheid de verantwoordelijkheid te zorgen voor marktevenwicht. De pakketmaatregelen hebben een aanbod overschot gecreëerd. De ziektekostenverzekeraars hebben een economische machtspositie. De relevante markt voor een fysiotherapeut is regionaal. Op de regionale markt is één ziektekostenverzekeraar dominant door de voorgeschiedenis van regionaal werkende ziekenfondsen. Elke praktijk heeft één ziektekostenverzekeraar die vijftig tot zeventig procent van de patiënten in haar pakket heeft. Fysiotherapeuten mogen zich bij onderhandelingen, in het kader van de Mededingingswet, verenigen met maximaal acht collega’s met een gezamenlijke omzet van 908.000 euro. Zij zijn geen partij voor een ziektekostenverzekeraar.
Het afgelopen jaar hebben met name die ziektekostenverzekeraars, die voorheen een ziekenfonds waren, laten zien hoe zij met hun economische machtspositie omgaan. De fysiotherapeuten kregen wurgcontracten aangeboden voor behandelingen in de hoofdverzekering ën de aanvullende verzekering. De aanvullende verzekering is een particuliere verzekering. Daarvoor bestaat geen wettelijke verplichting om contracten te sluiten. De onderhandelingsmarge die de ziektekostenverzekeraars boden was: zegt u maar ja of nee tegen het totale contract.
De NMa hield zich afzijdig door uit te gaan van een enge interpretatie van de mededingingswet. Er was volgens de NMA geen sprake van uitsluiting en daarmee niet van machtsmisbruik. Het aanbieden van contracten in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid leek de NMA een zaak voor de burgerlijke rechter.
Het Koninklijk Nederlands Genootschap Fysiotherapie (KNGF) zet, onder leiding van Bas Eenhoorn, in op marktwerking als oplossing voor de inkomensproblematiek. In tegenstelling tot wat Bas Eenhoorn zegt in het FD van 1 oktober is de mening van de KNGF-leden hierover nooit gevraagd. De onrust onder de beroepsgroep is zo groot dat zo’n vijfhonderd fysiotherapeuten het initiatief genomen hebben het bestuur van het KNGF op een Bijzondere Ledenraadpleging ter verantwoording te roepen over hun beleid.
De fysiotherapeuten snakken niet naar marktwerking, maar naar hogere tarieven. Zonder verbetering van het tarief is het onmogelijk kwalitatief goede fysiotherapeutische zorg te blijven leveren. Een tarief van 30 euro over twee jaar, zoals voorspeld door Bas Eenhoorn, biedt geen soelaas. Zo lang zullen veel collega’s het niet volhouden. Mede door deze ontwikkelingen ontstaat een tekort aan fysiotherapeuten. Dan zal de markt ten aanzien van de prijs alsnog zijn werk doen. Het tarief zou daardoor over twee jaar 30 euro kunnen zijn. Of de kwaliteit van de zorg, de bereikbaarheid en de dienstverlening dan beter zijn geworden is de vraag. Een overheid die zorgverleners de markt op stuurt zonder overlevingskansen, gedraagt zich onmaatschappelijk. Zij zet patiënten en beroepsgroep in de kou.
Kitty Bouten
Drs C.L.J. Bouten is vrijgevestigd fysiotherapeut, manueel therapeut en lid van de actiegroep VOTE binnen het KNGF.
Bron: Financieele Dagblad
Kitty,
Ik ben het voor de volle 100% met je eens. Nu nog alle collega’s op de hoogte brengen van jouw standpunt en vervolgens kunnen de leden een ander beleid eisen. Logistiek probleem?
Hans Beuger