Risico op versnippering van de eerstelijnszorg wordt groter. Samenwerking wordt daarom steeds belangrijker. Daarnaast neemt de vraag naar eerstelijnszorg sterk toe, terwijl het aanbod van met name huisartsenzorg en mogelijk ook de thuiszorg daarbij achterblijft. ‘Taakdelegatie heeft de beste papieren om capaciteitsproblemen het hoofd te bieden.’ Dit concluderen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het onderzoeksbureau NIVEL in het rapport ‘Op één lijn’.
Vraag naar zorg
Het RIVM en het NIVEL verwachten dat de komende jaren vooral chronische ziekten (astma, diabetes en hart- en vaatziekten) steeds vaker zullen voorkomen. Vooral de groei en het ouder worden van de bevolking zijn factoren die daarbij een belangrijke rol spelen, verwachten de onderzoekers.
‘De vraag naar huisartsenzorg zal waarschijnlijk tussen nu en 2020 met 13 tot 20 procent toenemen en de vraag naar thuiszorg met 24 tot 31 procent. Vraagtoename kan niet worden afgeremd. Wel valt door preventie nog veel gezondheidswinst te behalen, maar omdat mensen dan langer zelfstandig blijven wonen neemt de druk op de eerstelijnszorg eerder toe dan af. Te denken valt aan huisartsen, apothekers, fysio- en oefentherapeuten, thuiszorg, spoedeisende eerste hulp, maatschappelijk werkenden en eerstelijnspsychologen.’
Aanbod van zorg
Maatregelen zijn nodig om ook in de toekomst aan de vraag van patiënten te kunnen blijven voldoen. De onderzoekers verwachten het meest van taakdelegatie en praktijkondersteuning. Ze zien onvoldoende toename van huisartsen (met 11,5 procent) om aan de toekomstige vraag naar huisartsenzorg te voldoen. Ook het aanbod aan thuiszorg zal waarschijnlijk ontoereikend zijn.
Versnippering van zorg
Het RIVM en het NIVEL waarschuwen verder voor verlies aan samenhang in de eerstelijnszorg. ‘Door taakdelegatie en herschikking krijgen patiënten met meerdere zorgverleners te maken. Bovendien werken steeds meer hulpverleners in deeltijd, en zijn er nieuwe organisatievormen bijgekomen zoals huisartsenposten en diabetesdiensten. Met name voor chronisch zieken, die in getal sterk zullen toenemen, kan deze versnippering problemen veroorzaken’, zo waarschuwen de onderzoekers. ‘Vanwege deze ontwikkelingen wordt samenwerking steeds belangrijker, zoals al bewezen is in ketenzorg voor chronisch zieken, de samenwerking tussen huisartsenposten en de spoedeisende eerste hulp in ziekenhuizen, en de geïntegreerde eerstelijns psychologische zorg.
Volgens de onderzoekers is er geen uniform model voor de toekomstige organisatie van de eerste lijn. Per plaats of regio moeten daarover afspraken worden gemaakt. ‘Het bekostigingssysteem dient de samenwerking te bevorderen. De verdere ontwikkeling van electronisch patiëntendossier is onontbeerlijk om overzicht en samenhang in de eerste lijn te behouden. Verbreding tot een multidisciplinair dossier is daarbij gewenst.’
Bronnen: RIVM, NIVEL
Aangemeld door cdamiaans
