Een manier om de zelfredzaamheid van thuiswonende cliënten te stimuleren is het bieden van ondersteuning volgens de principes van ‘reablement’. Zowel ergotherapeuten als fysiotherapeuten zijn bekend met deze manier van werken. Ergotherapeuten zien het inzetten op reablement als een kerntaak. Voor fysiotherapeuten geldt dat zij vooral focussen op het faciliteren van het fysieke vermogen van de cliënt om de reablement-doelen te halen. Bij beide beroepsgroepen is er behoefte aan meer tijd om deze zorg in samenwerking met andere zorgverleners goed te kunnen verlenen. Dit blijkt uit vragenlijstenonderzoek van het Nivel onder eerstelijns ergotherapeuten en fysiotherapeuten.
Reablement is een manier van ondersteuning ‘om het functioneren van het individu dusdanig te verbeteren, dat deze zo onafhankelijk mogelijk de dagelijkse activiteiten kan ondernemen’. Vanwege de vergrijzing wordt het steeds belangrijker om het vermogen van mensen om zo lang mogelijk zelfredzaam te blijven te stimuleren. Het Nivel heeft onderzocht hoe zeker ergotherapeuten en fysiotherapeuten zich voelen bij het stimuleren van hun cliënten in hun zelfredzaamheid en welke belemmeringen zij hierin mogelijk ervaren. Ook is hen gevraagd naar samenwerking met andere zorgprofessionals.
Uitgangspunten reablement
Bij het ondersteunen van zelfredzaamheid van thuiswonende cliënten:
- moeten zorgprofessionals ‘zorgen dat’ in plaats van ‘zorgen voor’
- is de situatie van het individu leidend
- is de ondersteuning holistisch
- worden diverse vormen van zorg en ondersteuning gecombineerd
- Meer middelen nodig om de samenwerking tussen professionals te bevorderen
Zowel ergotherapeuten als fysiotherapeuten geven aan meer tijd nodig te hebben om zich te richten op reablement, en dan specifiek voor multidisciplinaire afstemming. Beide beroepsgroepen geven aan dat ze elkaar of andere zorgverleners weliswaar weten te vinden, maar dat het moeilijk is om daadwerkelijke samenwerking goed voor elkaar te krijgen. Daarbij wordt de extra tijd die samenwerking kost vaak niet vergoed.
Over het onderzoek
Voor het vragenlijstonderzoek, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS, hebben we een eerder ontwikkelde vragenlijst – uit een Nivel-onderzoek onder verpleegkundigen, verzorgenden en praktijkondersteuners – als basis gebruikt. De vragenlijsten zijn ingevuld door 93 eerstelijns ergotherapeuten en 55 eerstelijns fysiotherapeuten. De resultaten zijn besproken met enkele zorgverleners uit het veld en gepubliceerd als twee afzonderlijke factsheets. Inmiddels hebben we ook een vergelijkbare vragenlijst voorgelegd aan zorgmedewerkers binnen het sociaal domein. De resultaten hiervan zullen in een derde factsheet verschijnen.
