“Dit voelt als Robocop zonder wapen”

De Sint Maartenskliniek heeft op 4 december voor het eerst een geavanceerd gemotoriseerd exoskelet aan een dwarslaesiepatiënt meegegeven naar huis. Met een dergelijk ‘robotpak’ kan de patiënt zelfstandig staan en lopen. Met deze stap wil het Revalidatiecentrum van de gespecialiseerde kliniek uit Nijmegen onderzoeken in hoeverre een exoskelet ook optimaal in de dagelijkse praktijk kan worden gebruikt door iemand met een dwarslaesie. De Maartenskliniek verwacht dat een exoskelet in de nabije toekomst een praktisch alternatief kan zijn voor de rolstoel.

De laatste jaren maken technologische ontwikkelingen het mogelijk dat mensen met een dwarslaesie door middel van een motorisch ondersteund exoskelet zelfstandig kunnen lopen. In het pak zijn verschillende elektrische motoren verwerkt die met behulp van een computer worden aangestuurd. Het exoskelet is zodanig geprogrammeerd dat het de bewegingen, die de gebruiker wil maken, optimaal kan volgen zodat men niet met een toetsenbord of joystick hoeft te werken. De gebruiker kan een exoskelet bovendien zelfstandig aantrekken.

Ilse van Nes, revalidatiearts en coördinator van het onderzoek naar het exoskelet binnen de Sint Maartenskliniek, verwacht dat deze nieuwe technologie in de nabije toekomst een volwaardig alternatief voor de rolstoel kan opleveren: “De ontwikkelingen op dit gebied gaan wereldwijd erg hard en de technologie wordt steeds geavanceerder, maar gelukkig ook steeds beter betaalbaar. Met de huidige generatie exoskeletten wordt voor het eerst de stap gemaakt van de onderzoeksfase naar de toepassing in de praktijk, zowel binnen het revalidatiecentrum als bij mensen thuis. Het past bij de geschiedenis en ambitie van de Sint Maartenskliniek om voor haar patiënten de nieuwste technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen ook, op een verantwoorde manier, snel in de praktijk te brengen.”

Naast het staan en lopen heeft het exoskelet volgens Van Nes ook nog een aantal andere voordelen: “Met dit pak kan men straks ook weer trappen lopen en toegang krijgen tot gebouwen die met een rolstoel niet toegankelijk zijn. Het lopen draagt ook bij aan de algehele fitheid en heeft een gunstig effect op bijkomende complicaties van een dwarslaesie, zoals blaas- en darmproblematiek. De verwachting is dat patiënten met een exoskelet ook minder zorg nodig hebben, mede omdat men meer beweegt. Bovendien worden sociale contacten verbeterd omdat je letterlijk op ooghoogte met elkaar kunt communiceren. Daarnaast komen bij een verdere doorontwikkeling allerlei andere dagelijkse activiteiten binnen bereik, met het robotpak, zoals koken, werken aan een werktafel, pakken van objecten van een hoge plank, bezoek aan drukke cafés etc.…. Deze activiteiten worden uiteindelijk allemaal makkelijker met een exoskelet. Het draagt bij aan een grotere zelfstandigheid van de revalidant.”

Ruben heeft al tien jaar een dwarslaesie en hij is de eerste testpiloot van het exoskelet binnen de Sint Maartenskliniek: “Het was in het begin enorm wennen. De eerste keer lopen was een vreemde gewaarwording, het voelt namelijk niet echt als lopen. Maar we hebben hard getraind in de kliniek en ik heb het pak nu goed onder controle. Mijn familie, vrienden en collega’s willen dolgraag zien hoe ik bij hen binnen zal lopen met het exoskelet, dus daar zal ik zeker langsgaan. Thuis wil ik vooral veel buiten oefenen. Ik zie veel mensen met een dwarslaesie alleen binnen blijven zitten en dat is zonde. Met een rolstoel kun je ook naar buiten, maar met zo’n pak zou dat veel beter kunnen. Ik zou graag mensen in mijn situatie willen inspireren om meer van hun leven te maken. Daarom hoop ik dat bedrijven en verzekeraars verder willen investeren in deze technologie, zodat iedereen straks gebruik kan maken van een exoskelet.”

Het exoskelet dat Ruben heeft meegekregen, is onderdeel van een studie die in totaal twee jaar zal duren. In die periode zullen enkele tientallen patiënten het exoskelet thuis testen voor een periode van twee weken. Deze tests maken onderdeel uit van een grotere wetenschappelijke studie naar de bruikbaarheid van het exoskelet. De patiënten zijn voorafgaand aan de thuis-test uitgebreid getraind en voorbereid op het gebruik van het exoskelet, binnen de Sint Maartenskliniek. Het onderzoek naar de exoskeletten wordt uitgevoerd door de Sint Maartenskliniek in samenwerking met het Radboudumc.

Op de website van de NOS staat een leuk filmpje.
Bron: Maartenskliniek