Vrijdag 20 september nam prof. J.H. Arendzen met een symposium over de toekomst van de neurorevalidatie afscheid als hoogleraar revalidatiegeneeskunde en als hoofd van de afdeling Revalidatie in het LUMC. “Verklarend onderzoek in de revalidatiegeneeskunde is geen hobby voor een enkeling, maar een noodzaak voor de verdere ontwikkeling van het vak.”
“De essentie van dit symposium en van het werk dat wij in het LUMC hebben uitgevoerd is het zoeken naar verklaringen waarom bewegingen zo gestoord zijn bij breinschade”, vertelt Hans Arendzen.
“Het gaat om een combinatie van veranderingen in hersenen en spieren en we proberen daar steeds dieper in door te dringen vanuit de gedachte dat we dan ook betere behandelingen kunnen ontwikkelen. De belangrijkste doorbraak is denk ik dat we veel beter dan voorheen kunnen bepalen wie goed kan herstellen en wie niet. De inzet van oefentherapie wordt hierdoor aanmerkelijk efficiënter; mensen met slechtere herstelmogelijkheden krijgen nu andere programma’s.”
Herstel na beroerte
Veel aandacht was er voor de diverse onderzoeksprogramma’s waaraan Arendzen heeft bijgedragen. Zo is het grote EXPLICIT-onderzoek specifiek gericht op het ontrafelen van de neurofysiologische en neuromechanische herstelmechanismen van arm- en handfuncties na een beroerte. Het onderzoek werd in 2008 opgestart en zal nog dit jaar worden voltooid. “Er zijn dan ruim 160 patiënten vanaf de eerste week tot een half jaar na een herseninfarct of hersenbloeding onderzocht. We zagen patiënten die al binnen enkele dagen herstel vertoonden van de aangedane arm – deze groep heeft een gunstige prognose en kan met de juiste begeleiding vrijwel geheel herstellen.”
Elektrostimulatie van de hersenen
Ook is er een groep die in de eerste week geen functieherstel laat zien, maar na enige tijd nog wel kan verbeteren, en een groep waarbij helaas geen verbetering meer optreedt. Arendzen: “Met behulp van verschillende technieken, onder andere functionele MRI, elektrostimulatie van de hersenen en neuromechanische metingen met behulp van speciale robots onderzoeken we de mogelijkheid van vroegtijdige herkenning van patronen. Helaas komt mijn afscheid te vroeg om de eerste resultaten al openbaar te maken.”
Innovative Medical Devices Initiative
“Waar we nog verder aan moeten werken is het verbeteren van de behandelstrategieën, zoals het bepalen van de optimale oefensequenties, het ontwikkelen van betere medicijnen en het toepassen van elektrostimulatie”, vervolgt Arendzen. “Ook werken we met speciale robots die niet domweg bewegingen herhalen, maar die het vermogen hebben om zich aan te passen aan het leervermogen van de patiënt. Dat leerprincipe is heel belangrijk gebleken: net zoals bij het leren lopen van een kind moet een patiënt met zijn of haar veranderde situatie leren omgaan door te oefenen.” Dit onderzoek naar het bevorderen van neuroplasticiteit wordt uitgevoerd in het kader van IMDI NeuroControl, één van de acht onderzoekscentra van het Innovative Medical Devices Initiative en dat als taak heeft nieuwe medische hulpmiddelen te ontwikkelen voor diagnostiek en behandeling van bewegingsstoornissen bij chronische neurologische aandoeningen.
Bron: LUMC
