Als te zware vrouwen tussen vijftig jaar en zestig jaar vijf kilo afvallen, verminderen zij de kans op knie-artrose met 25 procent. Dat blijkt uit onderzoek van bewegingswetenschapper Jos Runhaar, die 17 september op zijn zogeheten PROOF-studie promoveert. De bevinding maakt deel uit van wereldwijd de eerste preventieve studie naar artrose waarin werd onderzocht of bewegen, gezond eten en/of het slikken van glucosamine sulfaat kunnen bijdragen aan het voorkomen van knieartrose.
Aan de studie deden 407 vrouwen van tussen de 50 en 60 jaar mee. Zij hadden allen overgewicht (een bmi van ->27), maar (nog) geen artrose. De vrouwen werden in twee groepen geloot: een groep die een individueel interventieprogramma van gezond eten en beweging kreeg aangeboden. En een controlegroep die geen interventie kreeg. Beide groepen werden bovendien in tweeën gesplitst: de ene helft van beide groepen kreeg na loting glucosamine sulfaat, een onschuldig voedingssupplement waaraan eigenschappen worden toegeschreven die gunstig zijn bij knieartrose. De andere helft kreeg een placebo. De vrouwen werden ruim twee jaar gevolgd.
Na analyse van de gegevens bleek dat niet onomstotelijk kon worden aangetoond dat de gezonde leefstijl en/of het slikken van het glucosamine sulfaat had bijgedragen aan het voorkomen van knieartrose. Onderzoeker Jos Runhaar: “De interventies, namelijk de aanpassing van de leefstijl en het slikken van de glucosamine, bleken elkaar te hebben beïnvloed. Het aantal deelnemers was te klein om de effecten van de interventies goed, onafhankelijk van elkaar te kunnen evalueren.”
Ofschoon hij niet heeft kunnen aantonen wat hij van tevoren had verwacht, is Runhaar tevreden. De bevinding dat een relatief kleine gewichtsreductie al bijdraagt aan het voorkomen van artrose (een aandoening die de samenleving 715 miljoen euro per jaar kost), is bemoedigend. Immers: in Nederland hebben 6,5 miljoen mensen matig tot ernstig overgewicht. Al langer was bekend dat overgewicht de kans op artrose vergroot.
“In de groep die vijf kilo of 5 procent van zijn totale gewicht afviel kreeg 15 procent van de vrouwen artrose, in de groep die geen gewicht verloor was dat 20 procent. Huisartsen en fysiotherapeuten kunnen met deze bevindingen hun patiënten motiveren om hun leefstijl aan te passen. Bovendien biedt de studie aanknopingspunten voor vervolgonderzoek. We willen bijvoorbeeld gaan onderzoeken of het corrigeren van O-benen bijdraagt aan het voorkomen van knieartrose. Bij deelneemsters met O-benen en een BMI van 30 of meer ontstond namelijk significant meer knieartrose. We willen ook onderzoeken of de deelneemsters hun gewichtsverlies hebben kunnen vasthouden en of gewichtsverlies ook op langere termijn knieartrose voorkomt.”
Bron: Erasmus MC
“In de groep die vijf kilo of 5 procent van zijn totale gewicht afviel kreeg 15 procent van de vrouwen artrose, in de groep die geen gewicht verloor was dat 20 procent.”
Dat vind ik een klinisch irrelevant effect. Niet dat mensen niet moeten afvallen, maar zo’n klein effect op artrose, dat vind ik de moeite niet waard.
Wel ben ik benieuwd naar de correlatie tussen (over)gewicht en het vóórkomen van artrose. Als 5 kilo 5 procent minder artrose doet ontstaan, heb je bij 50 kilo overgewicht dan 50 procent meer kans op artrose?
Dat maakt nog steeds dat afvallen een behandelmethode is die m.i. niet kosteneffectief is voor artrose, want afvallen is zeer moeilijk voor de meeste dikkerds. Maar als die correlatie zo sterk is, is dat wel des te meer reden om een systeem van korting op de zorgverzekeringspremie(s) in te voeren voor mensen met een goed voedings- en beweegpatroon. Zie http://www.gezondezorg.org/preventiebeleid.php#overgewicht.