De term etalagebenen slaat op het gedrag van patiënten met deze aandoening. Door een slechte doorbloeding krijgen ze pijn in het (onder-)been. Ze moeten dan even stoppen. Om te maskeren dat ze stilhouden in verband met de pijn, bekijken ze een etalage. Wat bijna niemand weet die met deze klachten bij de dokter komt, is dat dóórlopen effectiever is dan stilstaan.
De Duitse term voor de ziekte is identiek aan de Nederlandse bijnaam: Schaufensterkrankheit. De officiële benaming is claudicatio intermittens. Dat heeft te maken met de oorzaak van de overlast: de slechte doorbloeding van de benen wordt veroorzaakt door een vernauwing van de vaten als gevolg van slagaderverkalking. Een kwaal die op hogere leeftijd vaker optreedt en die bij diabetespatiënten en rokers vaker voorkomt dan bij anderen. Ook mensen met hartziekte of een vaataandoening, een verhoogde kans op trombose of met hoge bloeddruk lopen verhoogd risico.
De verkalking ontstaat door aankoeking van bij voorbeeld bloedcellen, vetten en cholesterol op een plaatselijk beschadigde vaatwand. Door de vernauwde stukjes vat kan minder bloed naar de voeten worden aangevoerd, waardoor de spieren en weefsels van voldoende zuurstof blijven verstoken. En dat nu veroorzaakt de pijn bij lopen: terwijl de beenspieren door de inspanning van het lopen om extra zuurstof vragen, komt er te weinig zuurstof aan. Dat heet verzuring, die door de wandelaar ervaren wordt als pijn, kramp, tintelingen of een verstijfd gevoel.
Doorlopen verergert de pijn en daarom neemt de patiënt een pauze. Op straat plotsklaps stilstaan staat een beetje zielig en daarom wendt hij voor het uitgestalde in een etalage interessant te vinden. De pijn verdwijnt dan in luttele minuten.
Toch is dat niet de oplossing om van de terugkerende pijn af te komen. Want de pijn verdwijnt wel voor het moment, maar de oorzaak wordt daarmee niet verholpen.
Op den duur zullen de verschijnselen zelfs verergeren (in één tot twee procent van de gevallen is amputatie niet te voorkomen). Dóórlopen daarentegen verhelpt de oorzaak op zijn minst voor een deel, zij het dat dan wel structureel moet worden doorgelopen.
In het Roosendaalse Franciscusziekenhuis bestaat dat inzicht al lang en daarom is looptraining voor patiënten met etalagebenen de standaardtherapie.
Wat nieuw is, is dat het ziekenhuis met een groot aantal fysiotherapiepraktijken in de regio samenwerkt om dit beleid verder uit te dragen. Want het is voor de patiënt wel zo gemakkelijk dicht bij huis de looptraining te volgen. Vaatchirurg Geert-Jan van Eijck geeft aan dat het alternatief voor de looptraining, door middel van een operatie bij de patiënt een vaatomleiding (bypass) aan te brengen, slechts in het uiterste geval wordt toegepast. “Er moeten dan heel strikte indicaties zijn. Zoals vaak terugkerende nachtelijke pijnen of niet helende wonden op de benen. Regelmatig terugkerende pijn bij het lopen alléén is geen reden meer voor een operatie. Zolang de vaatproblematiek niet invaliderend werkt, moet je proberen te blijven bewegen. Daarbij kan op zeker moment fysiotherapie een belangrijke steun zijn. Het effect is bewezen en het aantal operaties is sinds de invoering van dit beleid dan ook drastisch teruggelopen.”
De groep ziekenhuispatiënten voor de looptraining nam tussen 2000 en 2004 dan ook toe van 57 naar 80. Ze werden geconfronteerd met lange wachttijden. Maar wachten is voor mensen die moeten bewegen niet goed, dus heeft ziekenhuisfysiotherapeut Sabine Veenvliet-Brandwijk contact gezocht met haar collega’s uit de zelfstandig gevestigde praktijken. Aldus is een netwerkorganisatie ontstaan, met het doel de wachttijden te laten verdwijnen.
Bruinie van Mulligen, fysiotherapeute van de Roosendaalse praktijk De Westrand en tevens een van de drijvende krachten achter het samenwerkingsverband met het ziekenhuis, wijst op de positieve effecten van de looptraining: “Er treedt een verbetering op door te blijven lopen. Het devies moet dan ook zijn “lopen, lópen, lóópen”. Onder invloed van het lopen treedt een verbetering op van het vermogen van de actieve spieren om zuurstof op te nemen, waardoor minder verzuring ontstaat en de pijn langer achterwege blijft. En als er genoeg beweging is, zoekt het lichaam andere wegen om het bloed op de juiste bestemming te krijgen. Andere vaten worden geprikkeld en er ontstaat een nieuwe route. Als een patiënt met klachten die wijzen op vaatlijden na verwijzing door de huisarts bij de chirurg komt, bekijkt die de mate van de aandoening. In het merendeel van de gevallen zal hij looptraining voorschrijven.
De patiënt gaat dan naar de fysiotherapie. Daar wordt de patiënt gescreend. Hij (of zij) doet een looptest op een band, waarbij kan worden vastgesteld welke loopafstand haalbaar is.
Voor de patiënt wordt een trainingsprogramma opgesteld. In achttien behandelingen wordt de systematiek van het loopprogramma overgedragen aan de patiënt, die er vervolgens thuis mee door kan gaan. Want de fysiotherapie is aanvankelijk maar enkele dagen per week en de hele behandeling is eindig, terwijl het meerdere malen daags bewegen moet worden voortgezet.
Chirurg Van Eijck: “Bewegen is sowieso belangrijk. Door de looptraining gaat ook de algehele conditie erop vooruit. Dat verkleint ook weer het risico op hart- of vaataandoeningen. Bij deze patiënten zijn we ook zeer terughoudend in het afgeven van verklaringen voor het verkrijgen van een parkeervergunning. Want de auto is, naast de televisie, een van de oorzaken van de slechte lichamelijke conditie waarin veel mensen verkeren.”
Door Paulus Smits
Bron: BNStem
Ik ben geen fysiotherapeut maar een duikste, zoals mijn naam nick al laat blijken, en heb last van etalage benen. Helaas hadden de doktoren 7 maanden tijd nodig om dit te constaren vermoedelijk omdat het “spontaan” oftewel van de een op de ander minuut ontstond. Doordat de diagnose zolang duurde heb ik dus 7 maanden stilgezeten. Van sportfanaat, 4 fitness in de week 3x duiken in de week naar niks. stilzitten. bang voor de pijn in de benen wat dat zou zijn. Uiteindelijk de diagnose én het advies ga lopen. Nu heb ik tot mijn kennissenkring een fysiotherapeut horen en daar ben ik naar toe gegaan. Zij is samen met mij 1x in de week gaan lopen. Niet gewoon lopen nee nordic walking. Voordeel: je stapgrootte blijft behouden (ik had de neiging kleine pasjes te maken das niet goed) en op het moment dat je toch even moet stoppen heb je steun aan de stokken. Uiteindelijk heb ik in 4 maanden tijd mijn loopafstand van ca 10 mtr (35 stappen) naar 1,5 km weten te brengen.
Inmiddels fitness ik weer waarbij ik wat meer de nadruk op beenspiergroep leg dit ook ivm het duiken. Ook mag ik weer duiken waarbij voor dit jaar er een limiet afgegeven is voor diepte en stromingsduiken verboden zijn. Het eerste maakt mij niet uit omdat ik zelden diepduik imv fotografie en ik al blij ben weer te kunnen duiken en het tweede heb ik geen probleem mee omdat ik een “luie” duiker ben en een bloedhekel aan stroming heb want daar wordt je moet van.
Nu bijna een jaar later (eind mei de diagnose en in juli echt gaan trainen) loop ik inmiddels ruim 3 km. elke dag loop ik het rondje en neem ik de tijd op, het uiteindelijke doel is weer te kunnen hardlopen of het lukt weet ik niet maar het blijft mijn doel. Wel ben ik mij ervan bewust, en dat lees ik ook in dit stuk, dat ik moet blijven lopen gelukkig hou ik van sporten dus dat is geen probleem voor mij.
Nochtans wil ik onder de aandacht brengen dat het lopen met nordic walkingstokken een fijn begin gaf en ik doe het nog wel. Het is niet duur een paar stokken kun je voor een tientje bij de aldi of lidl kopen en voldoen prima voor dit doel. Ga je er verder in laat je dan een paar stokken aanmeten die zijn wel duur.
Jammer is dat etalage benen vaak laat geconstateerd worden en misschien moeten artsen er wat meer op verdacht zijn als ik lees dat het steeds meer voorkomt.
groetjes en weer hele blije wandelende duikster
Hallo,
Bij mij is het ook na lange tijd klagen over pijn in linkerbeen (kuit) waargenomen dat mijn bekken slagader naar mijn linkerbeen totaal dicht zit.
Dit terwijl ik best redelijk veel aan hardlopen deed. (gewoon pech)
Dit tot najaar 2010, 50 mtr wandelen was het maximale.
Wist ik veel dat je door de pijn heen moest lopen.
Half december 2010 bezoek vaatchirurg en begonnen met de looptraining.
Al snel liep ik 3 km door de pijn heen, niet lollig maar ja, liever dit dan de omleiding. (dotteren en/of sten ging niet meer)
Op dit moment kan ik 5 – 5,5 km/uur wandelen c.q Nordic pijn vrij en uren lang.
Sinds een paar weken ben ik weer aan het hardlopen, hoeveel pijn dit doet kun je wel inschatten.
Met keihard trainen is hardlopen misschien weer haalbaar maar de therapeut in het ziekenhuis zegt dat ze dit nog niet meegemaakt hebben.
Een heel groot nadeel vind ik dat er weinig of geen forums zijn om e.e.a. te kunnen vergelijken en ervaringen delen.
Onbegrijpelijk dat er geen contact is met mede patiënten, jammer.
Ik ben van mening dat als er patiënten de ervaring, trainingen en vooruitgang met elkaar delen het tot meer succes zal leiden dan alles zelf maar uit proberen.
Ik houd wel de trainingen in een exel sheet bij om vooruitgang te controleren en eens terug te kunnen kijken.