Ontstekingen in de binnenbekleding van gewrichten spelen een belangrijke rol bij schade en pijn door artrose. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Badelog de Lange-Brokaar. Dit inzicht helpt mogelijk bij het behandelen van deze veelvoorkomende aandoening waar nog geen goede remedie tegen is.
In de volksmond wordt artrose ook wel gewrichtsslijtagegenoemd, maar die term dekt niet de hele lading. Promovenda Badelog de Lange-Brokaar ontdekte dat bij een groot deel van de artrosepatiënten ontstekingen voorkomen in het synovium, de binnenbekleding van de gewrichten.
Pijn en schade
De Lange-Brokaar toont in haar proefschrift aan dat ontsteking van het synovium (synovitis) niet alleen veel voorkomt bij artrosepatiënten, maar mogelijk ook een rol speelt in het ziekteproces.
“We zagen dat veel afweercellen in het ontstoken synovium actief waren. Ook was het opvallend dat de aanwezigheid van een bepaald type afweercel, de T-cel, samenhing met pijn. Een ander type afweercel, de mestcel, kwam juist vaker voor bij kraakbeenschade. Mogelijk spelen ze dus een rol bij het ontstaan van schade.” Waar de ontsteking in het gewricht voorkwam, bleek ook van belang. In de knie was ontsteking rond de knieschijf namelijk geassocieerd met pijn.
Artrose anders dan reuma
Net als bij reuma treden er dus ontstekingen op in de gewrichten bij artrose, maar er zijn ook verschillen. “Reuma is een auto-immuunziekte, waar bij je meestal reumafactoren in het bloed kunt aantonen. Hoe artrose precies ontstaat is nog niet bekend. Vermoed wordt dat door een kwetsuur aan het gewricht een ontstekingsreactie ontstaat die blijft voortduren. Wanneer die ontsteking zich uitbreidt ontstaat er uiteindelijk schade aan het kraakbeen”, aldus de promovenda. “Dit onderzoek laat zien dat ontsteking een belangrijke component van artrose is en het bestrijden ervan een belangrijke behandeldoel moet zijn.”
De Lange-Brokaar pastte ook een patiëntvriendelijke manier toe voor het vaststellen van synovitis bij artrose. De gouden standaard daarvoor was altijd het bekijken van een stukje afgenomen weefsel onder de microscoop. De promovenda laat zien dat het ook met MRI kan.
Badelog de Lange-Brokaar promoveerde op 27 oktober op het proefschrift Synovial inflammation in knee osteoarthritis, histological and imaging studies.
Bron: LUMC
Wat is er nu zo nieuw aan de uitkomst van dit onderzoek?
Wat nieuw is is de verbazing over het feit dat dit blijkbaar zo beperkt bekend is. Dat kan wel eens een makke van de beroepsgroep zijn die met deze feiten haar publieke positie wil versterken.
Wat minstens zo interessant is, de relatie tussen pijn en weefsel schade bij ernstige knie artrosis. Uit een studie v/h Erasmus door Dieuwke Schiphof 2012 blijkt 25% v/d pat. met ernstige knie artrosis geen pijn te ervaren.
“We looked at the x-rays of the knees of more than 5,000 participants of the Rotterdam Study (Hofman et al. 2012) and scored them for features of osteoarthritis to define which knee could be diagnosed with knee osteoarthritis and to what degree of severity. In an extensive interview several factors were documented. As expected, an increasing percentage of participants reported knee pain when the severity of osteoarthritis seen on x-rays increased, but still 25% of the participants with the most severe grades of osteoarthritis did not report pain in their knees.”
http://www.bodyinmind.org/factors-for-knee-pain/
Dag Marcel. Wat ik bedoel is dat de resultaten van bovenstaand onderzoek bepaald niet opzienbarend zijn. De uitkomsten zijn al veel langer bekend (en onderzocht meen ik mij te herinneren).
In de Engelstalige wereld wordt veelal geen onderscheid gemaakt tussen arthrose en arthritis, beide worden vaak arthritis genoemd.
Kapselontstekingen zijn niet alleen samenlopend met arthrose maar vaak ook het begin er van. Niets nieuws dus.
Dat het onderzoek “mogelijk helpt bij het behandelen van deze veelvoorkomende aandoening waar nog geen goede remedie tegen is” vind ik bepaald onzin. Als dit voor artsen en andere professionals nieuws is, dan mankeert er iets aan de vakkennis van die mensen.
Het onderzoek (en het door jou geciteerde resultaat uit het onderzoek van Schiphof)is als het wetenschappelijk aantonen dat, als je de lichtschakelaar bij de deur bedient, het licht aan of uit gaat.
Iemand die bijvoorbeeld als huisarts, reumatoloog, orthopeed of fysiotherapeut ook maar even meeloopt weet dat arthrose lang niet altijd (veel) pijn hoeft te veroorzaken. Het is ook (in de jaren ’70 meen ik) onderzocht bij lage rugklachten.
Er zijn vele, vele boeken geschreven over pijn, waarin aangetoond/aangevoerd wordt dat afferente neurogene prikkels voor wat betreffende de waarneming niet zelden geen of geen overheersende rol spelen.
Niet erg zinvol dus, bovengenoemde onderzoeken, vind ik.