Wie na een ongeluk, aandoening of beroepsziekte moet revalideren heeft vaak een lange en moeizame weg te gaan. Revalidatie en fysiotherapie tegen houdings- en bewegingsklachten is duur en tijdrovend en vaak vervallen mensen daarna thuis en op het werk weer in een verkeerd patroon. Nieuwe technieken kunnen de patiënt helpen om zelf aan zijn herstel te werken.
Miriam Vollenbroek-Hutten van Roessingh Research and Development gaat daar de komende jaren onderzoek naar doen vanuit haar leerstoel aan de Universiteit Twente. Iedere schoonmaker, stratenmaker of beeldschermwerker weet eigenlijk wel hoe het moet en heeft daar vast wel eens een handzaam boekje over gekregen: wat is de ideale rughouding, hoe wissel je inspanning af en hoe verdeel je je krachten over de dag? Toch vervallen ze vroeg op laat vaak in hun oude routine, wat kan leiden tot rugklachten, RSI-achtige aandoeningen of andere narigheid.
Iets vergelijkbaars geldt ook bij andere chronische aandoeningen. Die patiënten ontzien vaak bepaalde spieren en vermijden inspanningen vanwege de chronische ziekte waaraan ze lijden. Dit verergert juist hun klachten en dat bemoeilijkt de revalidatie en terugkeer naar werk en maatschappij en kan ook nog eens tot een meervoudige problematiek leiden. Naast hun longziekte krijgen ze er ook nog eens chronische spierpijn bij.
Miriam Vollenbroek-Hutten (37) van Roessingh Research and Development (RRD) herkent die problemen ook bij oncologiepatiënten en mensen met COPD. “Als je als patiënt merkt dat inspanning na een chemokuur tot vermoeidheid of door een beperkte longfunctie tot kortademigheid leidt, kom je in de verleiding je minder te gaan inspannen. Maar dat leidt juist tot fysieke deconditionering, achteruitgang dus.” Met langdurige en intensieve revalidatie kan dat omgebogen worden, “maar dat is wel duur en als we in onze maatschappij straks iedereen willen helpen, zou een kwart van de beroepsbevolking in de zorg moeten werken. Nieuwe technieken kunnen daar een oplossing voor zijn, ook omdat die de zelfredzaamheid van patiënten bevorderen. Als mensen zelf meer verantwoordelijk zijn voor hun herstel, bevordert dat ook de acceptatie van zo’n therapie.”
Daarbij gaat het niet alleen om de techniek, ook de feedback met de patiënt is van belang: hoe vertel je de patiënt in duidelijke taal hoe hij beweegt en hoe motiveer je hem zelf te blijven trainen? Bij RRD zijn inmiddels rughesjes onder de merknaam Relax Me ontwikkeld die sensoren bevatten om spierspanning te meten. Die informatie kan in een draadloos apparaatje (pda) worden opgeslagen en vertaald in waarden. Deze technologie zal de komende jaren in Twente verder ontwikkeld worden voor nieuwe doelgroepen en voor bredere toepassingen.
Het is aan prof. dr. Miriam Vollenbroek om daar als nieuwbakken bijzonder hoogleraar ‘technology supported cognitive training for rehabilitation’ een dag per week aan bij te dragen. Ze zal zich richten op mobiele apparatuur voor patiënten met chronische pijn en oncologie- en COPD-patiënten. Die apparaten gaan meten of mensen zich voldoende, op de goede manier, gevarieerd en goed gedoseerd over de hele dag bewegen. In het verlengde daarvan denkt Vollenbroek aan toepassingen voor risicogroepen, zoals mensen met een hoge bloeddruk of diabetes of werkenden met een fysiek zwaar beroep of met een eenzijdige belasting of houding.
Op langere termijn zou die apparatuur zelfs voor consumenten beschikbaar kunnen zijn, bijvoorbeeld om te meten hoe je sport. Volgens Vollenbroek zou de sensortechniek ook preventief kunnen worden benut, bijvoorbeeld voor beeldschermwerkers met beginnende klachten. “Als jij gekromd achter je pc zit, kun je dat zo met elektrodes meten aan de belasting van je trapeziusspier in de schouder. Als daar te veel spanning op staat, moet je leren hoe je je kunt ontspannen.”
Bron: Twentse Courant
