Reuma met nieuwe aanpak soms te genezen

De winst bij het behandelen van reumatoïde artritis zit in het beginstadium van de ziekte. Dat blijkt uit het proefschrift van Sjoerd van der Kooij, van de afdeling Reumatologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Een combinatie van sterke middelen in het begin geeft de beste kans op het blijvend onderdrukken van de ontstekingen die bij reuma optreden.

Promovendus Sjoerd van der Kooij deed het onderzoek naar de beste behandeling van reuma bij ruim vijfhonderd patiënten met beginnende reuma. “Vier jaar na het begin van de behandeling was ruim 40 procent van de patiënten in remissie”, vertelt dr. Renée Allaart, copromotor van Van der Kooij. “Dat wil zeggen dat er geen ziekteactiviteit meer meetbaar is.”

Patiënten die begonnen met een combinatie van stevige medicijnen, waaronder prednison of infliximab, hadden sneller minder klachten en bleken minder gewrichtsschade op te lopen dan patiënten die deze middelen pas kregen als ‘traditionele’ middelen zoals methotrexaat niet voldoende had geholpen. Bovendien kon de combinatie meestal afgebouwd worden tot één medicijn. Ruim de helft van de patiënten die als eerste behandeling infliximab kreeg, kon daar later mee stoppen.

Genezen
Eén op de vijf patiënten kon alle medicijnen laten staan, terwijl de reuma wegbleef. “Bij hen is geen ontstekingsactiviteit meer te meten. Dat betekent in principe dat ze genezen zijn”, zegt Allaart. “We zijn nog wat voorzichtig, omdat het bij een deel van de mensen terug kan komen. Het toont wel aan dat reuma niet altijd meer een chronische ziekte is, maar dat je er van kunt genezen.”“Tot voor kort dachten we dat afbouwen van medicijnen, laat staan stoppen met alle medicatie, niet voor reumapatiënten is weggelegd”, aldus van der Kooij. “Maar als de ziekteactiviteit snel omlaag wordt gebracht blijkt dat afbouwen vaak wel degelijk mogelijk is.” De resultaten van Van der Kooij’s onderzoek hebben geleid tot de introductie van een nieuw begrip in de reumatologie: ‘medicijnvrije remissie’ als reële uitkomst van behandeling.

Kosten besparen
Het onderzoek liet verder zien dat patiënten die infliximab als eerste behandeling kregen, hier vaker mee konden stoppen dan patiënten die dit medicijn pas kregen wanneer andere middelen niet hadden geholpen. Nu wordt het prijzige infliximab echter alleen vergoed als andere medicijnen tevergeefs geprobeerd zijn. “Uit dit onderzoek blijkt dat het in het belang van reumapatiënten is als dat verandert”, meent Allaart. “Dat zal waarschijnlijk niet van vandaag op morgen gebeuren. De Nederlandse Vereniging voor Reumatologie zal hier voor moeten gaan lobbyen. Bijkomend voordeel is dat het mogelijk kosten bespaart. Zeker als je niet alleen naar de zorgkosten, maar ook naar de kosten van arbeidsongeschiktheid kijkt. We zullen het financiële plaatje opnieuw bekijken als alle patiënten vijf jaar aan het onderzoek hebben meegedaan.”

Bron: LUMC