Wouter Bos: Achterstand dreigt voor eHealth in Nederland

Vaart, volume en commitment van alle betrokken partijen zijn onmisbaar om eHealth echt succesvol te maken. Dat komt naar voren in het internationale KPMG-onderzoek ‘Accelerating Innovation: the power of the crowd’. Het rapport zet de succesfactoren voor eHealth op een rij aan de hand van concrete voorbeelden in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Singapore en Amerika.

“Waar diverse landen in een hogere versnelling gaan, zien we dat in Nederland de versnippering domineert. Op kleine schaal zijn er meer dan voldoende interessante initiatieven. Maar dat is niet genoeg om de dreigende achterstand ten opzichte van internationale ontwikkelingen te dichten”, aldus voorzitter Wouter Bos van KPMG Gezondheidszorg.

Het rapport werd op 29 maart jl. gepresenteerd aan Eurocommissaris Neelie Kroes, in Brussel verantwoordelijk voor de ‘digitale agenda’ van de Europese Unie.

Het rapport is gebaseerd op onderzoek van KPMG en de Manchester Business School in 15 landen. Het internationale onderzoeksrapport geeft aan welke factoren bepalend zijn om eHealth in een hogere versnelling te krijgen.

KPMG partner en leider van het internationale onderzoek Jan de Boer geeft aan: programma’s moeten voldoende ‘massa’ hebben, alle betrokken partijen moeten eensgezind zijn in hun doelstellingen en inspanningen en het vraagt flexibiliteit in toepassingen op maat. Een strategisch plan met een duidelijke focus en zorgprofessionals en patiënten samen aan het stuur biedt een helder kompas voor alle betrokkenen en voorkomt dat partijen van koers raken.
De drie sleutels voor het succes van eHealth:

• Crowd accelerated innovation: de impact en invloed van het collectief (‘the Crowd’) om snel verandering en innovatie te bewerkstelligen. Het succes van nieuwe initiatieven wordt mede bepaald door de snelheid waarmee het door veel mensen wordt geadopteerd (vgl. sociale media, Wikpedia, etc).
• Collaborative alignment: de noodzakelijke samenwerking tussen de bij eHealth betrokken partijen zoals de overheid, zorgverzekeraars, patiënten, zorgprofessionals en IT leveranciers. Belangrijk voor succes is dat de verschillende partijen allen het nut ervaren van eHealth toepassingen.
• Creative destruction: de noodzaak om de ‘’oude’’ werkwijze los te laten. Succesvolle eHealth implementaties leiden altijd tot een veranderde wijze van het verlenen van zorg. eHealth is meer dan het in een ‘app’ verpakken van conventionele zorg; het vraagt een volledige herijking van alle zorgprocessen.

The Whole Systems Demonstrator

Het rapport bevat tevens concrete praktijkvoorbeelden. Eén van die best practices kreeg ook een plek tijdens de presentatie in Brussel: The Whole Systems Demonstrator. Het grootste gecontroleerde programma ter wereld, uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk, richt zich op patiënten met diabetes, COPD en chronisch hartfalen. Het leidde tot 15% minder bezoeken aan de spoedeisende hulp, 20% minder spoedopnames, 14% minder electieve opnames, 14% kortere ligduur en 8% lagere tariefkosten.

De regering Cameron besloot op basis van deze uitkomsten om de ‘3 million live campaign’ op te zetten. Doel is om 3 miljoen chronisch patiënten in 5 jaar met behulp van eHealth te behandelen in hun eigen thuissituatie. Verwacht wordt dat dit een besparing op kan leveren van 1 miljard pond.

Commentaar Wouter Bos en Jan de Boer

Volgens Wouter Bos en onderzoeker Jan de Boer is het noodzakelijk dat ook in Nederland een sprong voorwaarts wordt gemaakt. Wouter Bos: “Het is bijna onverantwoordelijk om geen gecoördineerde inspanning te doen als je ziet welke resultaten er mogelijk zijn. En dat terwijl Nederland zo veel mee heeft.”

Jan de Boer: “Er zijn weinig landen met zo’n goede digitale infrastructuur, waar sociale media zoveel gebruikt worden. Mensen regelen hun bankzaken online en ook de belastingaangifte doe je van achter je PC. We hebben bovendien de kennis en de creativiteit in huis. Maar op het gebied van eHealth is ons zorglandschap nog grotendeels 1.0. Niemand voelt zich verantwoordelijk om door de hele keten heen eigenaar te zijn van een e-health-investering.”

Volgens Wouter Bos is de versnippering van het zorglandschap de belangrijkste reden waarom in Nederland e-health maar niet uit de sfeer van experiementen en tijdelijke subsidies komt. “Er zijn stevige investeringen nodig en een forse coördinatie tussen partijen om te zorgen dat die investeringen ook echt tot resultaten leiden. En vervolgens moeten die resultaten op de een of andere manier ook weer terugvloeien naar degene die de investering gepleegd heeft. Wie gaat dat invoeren, regelen en coördineren in Nederland? De nationale overheid lijkt het niet van plan. Het zal dus van de verzekeraars of van regionaal samenwerkende zorgaanbieders moeten komen.

Niets doen lijkt me geen optie. Niet alleen omdat we anders te ver achterlopen op internationale ontwikkelingen en kansen missen. Maar vooral omdat de Nederlandse patiënt geen genoegen meer zal nemen met een behandeling die schril afsteekt met wat hij als consument en burger de gewoonste zaak van de wereld vindt. Wanneer we in de huidige versnelling door blijven gaan, zal de afstand ten opzichte van het buitenland én digitale ontwikkelingen buiten de zorg alleen maar toenemen. Kortom: wie neemt het initiatief voor een Nederlandse One Million Lives Campaign?”

Bron: persbericht KPMG