Door de gestegen kosten voor levensonderhoud hebben steeds meer mensen moeite om rond te komen. Hierdoor gaan zij mogelijk ook bezuinigen op zorg. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor hun gezondheid. In november 2022 is met behulp van een vragenlijst onder 1.500 leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg onderzocht in hoeverre mensen moeite hebben met het betalen van hun rekeningen. Hieruit blijkt dat een groot deel van de mensen moet bezuinigen of verwacht dit te moeten doen, bijvoorbeeld op energie of een bezoek aan de horeca. Zorg lijkt niet het eerste te zijn waarop mensen bezuinigen. Bijna één op de tien mensen (8%) zegt te moeten bezuinigen op zorg. Dit hebben zij onder andere gedaan door zorg uit te stellen. Ook brachten ze minder vaak een bezoek aan de tandarts, fysiotherapeut of huisarts. Daarnaast geeft 5% van de mensen aan de premie voor de zorgverzekering niet meer te kunnen betalen. Jongere mensen, mensen met een slechte gezondheid en mensen met een laag inkomen hebben vaker moeite met het betalen van hun zorgkosten.
Steeds meer mensen hebben door de inflatie en energiecrisis moeite om rond te komen. In november 2022 is daarom met behulp van een vragenlijst onder 660 leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg onderzocht in hoeverre mensen aangeven te moeten bezuinigen op zorg of moeite hebben met het betalen van hun zorgpremie als gevolg van de gestegen kosten.
Acht op de tien mensen bezuinigen op één of meerdere posten, één op de tien op zorg
Een groot deel van de respondenten (79%) gaf aan op één of meerdere posten te bezuinigen of verwacht dit te moeten doen. Het vaakst werd bezuinigd op energie (55%), een bezoek aan een restaurant of café (48%) en boodschappen (46%). Twee op de tien mensen (21%) bezuinigt niet. Bijna één op de tien mensen (8%) gaf aan te bezuinigen op zorg. Dit hebben zij onder andere gedaan door zorg uit te stellen. Ook gingen ze minder vaak naar de tandarts, fysiotherapeut of huisarts. Ondanks dat zorg niet het eerste is waar mensen op besparen, kan besparen op zorg zorgelijk zijn. Uit eerder onderzoek van het Nivel blijkt dat dit volgens een deel van de mensen negatieve gevolgen had voor hun gezondheid.
Betalen van zorgverzekering is volgens één op de twintig mensen een probleem
De meerderheid van de mensen (79%) gaf aan geen problemen te ervaren of te verwachten met het betalen van één of meerdere rekeningen. Mensen die hier wel moeite mee hadden, gaven het vaakst aan dat ze de energierekening niet meer konden betalen (7%). Het betalen van de premie van de zorgverzekering werd als tweede vaakst voorkomende rekening genoemd die men niet meer kan betalen, samen met de contributie voor verenigingen. Zo’n 5% van de mensen had hier moeite mee.
Onder andere mensen die schulden moeten maken zeggen vaker moeite te hebben met betalen zorgkosten.
Niet alle groepen ervaren in dezelfde mate problemen met het betalen van hun zorgkosten. Naast mensen die schulden moeten maken gaven ook mensen die hun gezondheid als slecht ervaren vaker aan dat ze moeten bezuinigen op zorg of hun zorgverzekering niet meer kunnen betalen. Hetzelfde geldt voor mensen van 18 tot 39 jaar en mensen met een laag inkomen.
In ons onderzoek zien we dat mensen die al een slechte gezondheid hebben vaker moeite hebben met het betalen van hun zorgkosten. Als zij zich gedwongen voelen om te bezuinigen op zorg, kan dat hun gezondheid verder verslechteren. Voor deze groep is er mogelijk sprake van een stapeling van problemen. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat een kleine groep mensen in Nederland dit ervaart. Het is belangrijk om meer te weten te komen over het zorggebruik van deze groep om hen passende ondersteuning te kunnen bieden
Marloes Meijer, MSc
Onderzoeker (promovendus) Zorgstelsel en Sturing
Over het onderzoek
Dit onderzoek is uitgevoerd met behulp van een online vragenlijst die in november 2022 is verzonden naar 1500 leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. De steekproef was qua leeftijd en geslacht representatief voor de bevolking van 18 jaar en ouder. De vragenlijst is ingevuld door 660 respondenten (44% respons).
