Het immuunsysteem speelt een sleutelrol bij het ontstaan van diabetes. Dat blijkt uit onderzoek van het UMC Utrecht. Een bepaald type immuuncellen vormt de schakel tussen een vetrijk dieet en het begin van diabetes.
Het voorstadium van diabetes is ongevoeligheid voor insuline, het treedt vaak op bij overgewicht. Het lichaam reageert dan niet goed meer op het hormoon insuline. De energiehuishouding raakt verstoord, waardoor na een maaltijd energie niet op de juiste manier wordt opgenomen. Bij muizen blijkt ongevoeligheid voor insuline af te hangen van zogenaamde NK T-cellen die voorkomen in het vetweefsel. Muizen op een vet dieet verliezen NK T-cellen en ontwikkelen insuline¬ongevoeligheid. Bij aangepaste muizen zonder NK T-cellen treedt ook bij een normaal dieet al ongevoeligheid voor insuline op. Onderzoekers van het UMC Utrecht beschrijven dit in het tijdschrift Journal of Clinical Investigation van 6 augustus.
Te veel vet eten
Het onderzoek helpt diabetes te begrijpen. NK T-cellen spelen kennelijk een belangrijke rol bij het ontstaan van insulineongevoeligheid en diabetes. “Wij denken dat deze zogenaamde natural killer T-cellen de schakel zijn tussen een vetrijk dieet en het begin van diabetes”, zegt dr. Eric Kalkhoven van de afdeling Metabole Ziekten van het UMC Utrecht. Samen met dr. Marianne Boes van afdeling Pediatrische Immunologie leidde hij het onderzoek. Promovendus Henk Schipper voerde het onderzoek grotendeels uit. “Door teveel vet te eten, raakt de communicatie tussen vetcellen en de NK T-cellen verstoord. Dat is het begin van insulineongevoeligheid en uiteindelijk diabetes.”
Wetenschappers beschouwen vetweefsel al lang niet meer als alleen opslag van energie. Vetcellen maken hormonen die onze energiehuishouding beïnvloeden. Maar vetcellen doen dat niet alleen. Ze bepalen welke hormonen ze maken door te communiceren met immuuncellen in hun omgeving.
Resultaten gelden ook voor mensen
Bijzonder is dat het onderzoek laat zien dat vetcellen direct communiceren met NK T-cellen. Vetcellen plaatsen stukjes van vetmoleculen aan hun buitenkant. NK T-cellen ‘zien’ dat en reageren daarop. Deze wisselwerking tussen vetcellen en immuuncellen zorgt voor normaal functionerend vetweefsel.
Het onderzoek is vooral in proefdieren uitgevoerd, met aanvullende werk uitgevoerd gebruikmakend van overtollig menselijk vetweefsel. Op basis van deze proeven vermoeden de onderzoekers dat de resultaten ook opgaan bij mensen. Zij vonden in elk geval grote aantallen NK T-cellen in menselijk vetweefsel, en collega-wetenschappers uit Ierland en de VS toonden recent aan dat dikke mensen minder NK T-cellen hebben in hun vetweefsel en dunne mensen juist meer.
Bron: UMCU
