Fysiotherapeutische behandeling is de belangrijkste interventie bij COPD. Met geprotocolleerde fysiotherapie wordt gericht gewerkt aan de conditie en kan voorkomen of uitgesteld worden dat patiënten met COPD longaanvallen krijgen en daarmee verder functieverlies lijden. Dat blijkt uit promotieonderzoek van klinisch epidemioloog, bewegingswetenschapper en fysiotherapeut Emmylou Beekman van het Maastricht UMC+.
Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een ernstige, chronische longaandoening die wereldwijd ongeveer 65 miljoen mensen treft. Bij de ziekte zijn de longen beschadigd waardoor ademen moeilijker is en de patiënt minder energie heeft. Het verloop kenmerkt zich door longaanvallen met toename van klachten: meer hoesten, meer en taaier slijm en toenemende benauwdheid. Het is een chronische aandoening dus genezing is niet mogelijk. De longaanvallen, ook wel exacerbaties genoemd, hebben een steeds verder invaliderende uitwerking. De behandeling is gericht op het voorkomen van exacerbaties en het vertragen van achteruitgang.
Fysiotherapie
Gespecialiseerde fysiotherapie voor COPD vormt in Nederland en daarbuiten de hoeksteen van de longrevalidatie. Met de therapie in het onderzoek wordt geprobeerd longaanvallen te voorkomen door o.a. de lichamelijke conditie en spierkracht zo optimaal mogelijk te trainen. Er zitten wel wat hiaten in het wetenschappelijke bewijs over effectiviteit van de behandeling. Dat heeft te maken met het feit dat het heel moeilijk is om wetenschappelijk een rechtstreeks verband aan te tonen tussen de fysiotherapie-interventies en het wel of niet ontstaan van inspanns. Daarnaast hebben COPD-patiënten vaak ook nog andere aandoeningen die effect hebben op het functioneren. Het is dus heel moeilijk fysiotherapie als behandelvorm bij COPD geïsoleerd te evalueren. In het onderzoek van Beekman is gewerkt met een behandel- en een controlegroep. De behandelgroep kreeg een protocol-gestuurd fysiotherapieprogramma met hoog-intensieve inspanningstraining. De controlegroep kreeg geen fysiotherapie of een dusdanig laag-intensief programma dat er geen effect verwacht kon worden.
Effectief
Ondanks enkele belemmeringen in de uitvoering van de oorspronkelijke onderzoeksopzet kan geconcludeerd worden dat in de behandelgroep significant minder vaak, korter durende en minder ernstige exacerbaties voorkomen dan in de controlegroep. Aangetoond wordt dat geprotocolleerde fysiotherapie een betere kwaliteit van leven oplevert. Mogelijk betekent het ook minder kosten voor de samenleving . “Het effect kan overschat worden maar de geobserveerde positieve effecten zijn dusdanig groot dat ze aan de interventie toegeschreven kunnen worden. Daarmee wordt wetenschappelijk aangetoond dat fysiotherapeutische-interventies inderdaad een belangrijke bijdrage leveren aan de behandeling van COPD”, aldus de promovenda.
Emmylou Beekman promoveerde vrijdag 27 januari aan de Universiteit van Maastricht met haar proefschrift: Physical therapy in COPD: effects on exacerbations and influence of comorbidity.
