Betere zorg voor kwetsbare ouderen

Van alle 700.000 ouderen van 70 jaar en ouder die jaarlijks in het ziekenhuis worden opgenomen lopen 175.000 personen het risico met onnodig functieverlies het ziekenhuis te verlaten. De Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuis Fysiotherapie (NVZF), het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) en 25 ziekenhuizen hebben in antwoord hierop een fysiotherapeutische screening voor kwetsbare ouderen ontwikkeld. Deze brengt de doelgroep kwetsbare ouderen goed in kaart. Na de fysiotherapeutische screening wordt  voor deze patiënten een passend behandelprogramma opgezet. Hiermee worden de risico’s voor patiënten beheerst en (onbedoelde) schade aan de patiënt verminderd. Tijdens de conferentie ‘Behoud kracht kwetsbare ouderen’ zijn de eerste resultaten gepresenteerd van de 23 ziekenhuizen die de screening al uitvoeren.

Om ervoor te zorgen dat ziekenhuisopnames niet leiden tot onnodige complicaties startte in 2008 een
veiligheidsmanagementsysteem(VMS)-programma. Onderzoek wees uit dat 10 dagen bedrust leidt tot 15 jaar fysieke achteruitgang ten gevolge van veroudering. Functieverlies kan tot gevolg hebben dat de oudere niet meer naar huis terug kan of wordt opgenomen in een verzorgings- of verpleeghuis.

Door mobilisatie tijdens de ziekenhuisopname is er drie keer minder kans op functieverlies. Het VMS-programma was voor de NVZF, het KNGF en 25 ziekenhuizen aanleiding om een fysiotherapeutische screening voor kwetsbare ouderen te ontwikkelen. Samen ontwikkelden en implementeerden zij daarom de afgelopen tien maanden een screeningsbundel. Na de screening kan voor deze patiënten, indien noodzakelijk geacht, een adequaat behandelprogramma worden opgezet. Een voordeel voor patiënten, maar daarnaast ook voor verpleegkundigen, fysiotherapeuten, ziekenhuizen en zorgverzekeraars.

Screening

Van de 25 ziekenhuizen zijn er 23 (92%) in geslaagd om zowel de VMS- en fysiotherapeutische screening in en uit te voeren. De twee overige ziekenhuizen willen dit voor de zomer realiseren.
Tijdens de meetperiode zijn de gegevens van 858 patiënten van 70 jaar en ouder geregistreerd. Van deze 858 patiënten is 85% door verpleegkundigen gescreend op een verhoogd risico op vallen en fysieke beperkingen. Van deze groep patiënten met een verhoogd risico werd 81% door een fysiotherapeut verder gescreend.  46,8% hiervan bleek een verhoogd risico op vallen en of fysieke beperkingen te hebben. Alle patiënten zijn in behandeling gekomen. Dit was uiteindelijk 25,4% van de 858 patiënten.

Innovatie

Eke Zijlstra, voorzitter KNGF: “De screening draagt in belangrijke mate bij aan de realisering van een betere zorg voor alle ouderen. Het vervolg moet dan ook zijn dat de screeningsbundel landelijk wordt ingevoerd, dat er verdere ontwikkeling is met interventies en adviezen aan medisch specialisten, verpleegkundigen en management. De resultaten zijn uitstekend en dus staat niets ziekenhuizen en daar werkzame fysiotherapeuten in de weg om aan de slag te gaan. Wij zijn trots op deze innovatie, die succesvol is ontwikkeld en geïmplementeerd.”

Bron: KNGF