Hoe het met het voorkomen van ziekteverzuim in bedrijven is gesteld? “We zien een duidelijk stijgende lijn,” antwoordt Peter Boersma van de Brancheorganisatie Arbodiensten (BOA). Het moeilijke is dat de opbrengst van preventieve maatregelen lastig in geld is uit te drukken, zegt hij. Maar het staat wel vast dat preventie veel goedkoper is dan pas in actie komen als mensen eenmaal ziek zijn.Ziekten die met ongezond gedrag samenhangen, kosten de samenleving ten minste drie miljard euro per jaar. Een groot deel van die kosten is voor rekening van het bedrijfsleven. Een bedrijf moet een zieke werknemer twee jaar loon doorbetalen, voor vervanging zorgen én opdraaien voor de kosten van Arbo-dienst en reïntegratie.
Dan loont preventiebeleid snel. Nu al, en straks nog meer. Want niemand twijfelt er aan dat de pensioengerechtigde leeftijd omhoog gaat. En ouderen zijn nu eenmaal vaker ziek dan jongeren.
Volgens directeur Erik Visser van gezondheidsadviesbureau MarketConcern voert grofweg veertig procent van de grotere werkgevers een arbo-beleid “waarover je best tevreden kunt zijn”. Eenzelfde percentage werkgevers doet iets, maar onvoldoende. De resterende twintig procent maakt zich er volgens Visser met een Jantje van Leiden van af.
Bij kleinere bedrijven is het percentage dat weinig of niets méér doet dan wettelijk verplicht, aanzienlijk hoger. Toch neemt het aantal bedrijven dat de werknemers actief stimuleert om aan hun gezondheid te werken, de laatste jaren langzaam maar zeker toe, zo laten diverse arbo-diensten weten.
In de cijfers is dat overigens nog niet terug te vinden: in 2004 ging de omzet van de gezamenlijke arbo-diensten, na jaren van tien, vijftien procent groei, voor het eerst met een paar procent omlaag.
“Dat wil niet zeggen dat de aandacht voor veiligheid, gezondheid en welzijn is verminderd”, zegt woordvoerder Inge Weel van ArboNed. Dat komt door het gedaalde ziekteverzuim – van 4,7 procent in 2003 tot naar schatting 4,4 procent in 2004 – en het opheffen van de “gedwongen winkelnering”. Bedrijven mogen namelijk sinds kort buiten de arbo-diensten om diensten inkopen of organiseren.
“Vitaliteitscans, motivatiechecks en andere preventieve diensten zijn nog vrij onbekend. Maar we zien steeds meer bedrijven die daar wel oren naar hebben”, aldus Weel. ,,Het effect is moeilijk te meten, maar toch doen ze het. Dat stemt positief over de toekomst.”
Vrijwel alle Arbo-diensten bieden een bonte mengeling van preventieve diensten aan, of gaan dat doen. ArboNed lanceerde dit voorjaar KeurCompany, een keten van “vitaliteitscentra” waar werkgevers, werknemers en consumenten inzicht krijgen in hun fysieke en mentale fitheid.
Het aanbod verschilt per werkgever. Het varieert van gezondheidsonderzoeken en stimuleren van fietsen en (lunch)wandelen tot pingpongtafels plaatsen en cursussen stoppen met roken. Zelfs bokslessen komen voor. De ene baas betaalt de volle mep, de andere een deel en af en toe wordt er werktijd voor vrijgemaakt.
Volgens directeur Ronald Wouters van brancheorganisatie Fit!Vak voor sport- en bewegingscentra wint bedrijfsfitness langzaam maar zeker terrein. De kunst is volgens hem om juist mensen die te weinig bewegen aan het fitnessen te krijgen. “Wie niet om vissen geven, gaat niet vissen omdat de werkgever een hengel cadeau geeft. Je moet hen prikkelen, zodat ze bewegen leuk gaan vinden.”
Bron: AD
