Hoeveel gezondheidswinst en kostenbesparingen levert een programma voor spierbehoud bij fragiele ouderen op? Die vraag staat centraal in de publiek-private samenwerking (PPS) ‘ProMuscle in de praktijk’, een initiatief van Wageningen UR en FrieslandCampina. Via de PPS wordt een omvangrijk interventieprogramma opgezet in Gelderland, dat als voorbeeld kan dienen voor andere regio’s. Het initiatief is op 10 mei 2016 gestart.
Het aantal ouderen in de samenleving neemt snel toe. Was in 2014 nog 17% van de bevolking 65 jaar of ouder, in 2025 is dit 22% (3,8 miljoen mensen). “Ouderen van tegenwoordig zijn zelfredzamer dan de generaties voor hen, en blijven graag zelfstandig. Dit is niet alleen prettig voor hen zelf, het brengt voor de maatschappij ook lagere zorgkosten met zich mee”, zegt Dr Esmée Doets, projectleider PPS ‘ProMuscle in de praktijk’ en onderzoeker bij Wageningen UR Food & Biobased Research.
Intensieve begeleiding
Via de PPS ProMuscle krijgen 100 fragiele ouderen in de interventiegroep 12 weken lang krachttraining onder intensieve begeleiding van een fysiotherapeut. Een diëtiste adviseert hen hoe zij de inname van eiwit via hun voeding kunnen verhogen, bijvoorbeeld door vaker zuivelproducten in te passen in hun dagelijks eetpatroon. Tijdens een tweede periode van 12 weken krijgen de deelnemers minder intensieve begeleiding; ze krijgen wel tips en handreikingen voor hoe ze hun nieuwe leefstijl kunnen volhouden met gebruik van lokale faciliteiten. De controlegroep met 100 fragiele ouderen doet geen krachttraining en krijgt ook geen advies over goede voeding maar na afloop van de studie zullen zij nog wel adviezen krijgen. Aan het begin, halverwege en aan het eind van de studie worden het lichamelijk functioneren, spiermassa, spierkracht, kwaliteit van leven en indicatoren van kosteneffectiviteit van de twee groepen gemeten en met elkaar vergeleken.
Grote zelfredzaamheid
“We verwachten dat deelnemers in de interventiegroep beter scoren op lichamelijk functioneren”, zegt Doets. Mensen die lichamelijk beter functioneren, blijven langer zelfredzaam en hebben minder zorg nodig. “We hopen dat de interventiegroep de gedragsverandering die in de eerste 12 weken is ingezet, in de tweede helft van de studie vast weet te houden”, aldus de projectleider.
ProMuscle 65PK
Het programma is een vervolg op een eerdere klinische studie uitgevoerd door Michael Tieland. Zijn klinische studie is vertaald naar de pilotstudie ProMuscle65PK, die in 2015 met succes is afgerond. De 23 ouderen uit Harderwijk die aan deze pilot deelnamen, kregen in 12 weken tijd meer spierkracht. Ook hun lichamelijke prestaties gingen duidelijk vooruit. Zowel de ouderen als zorgprofessionals waren enthousiast over de studie. “Met ‘ProMuscle in de praktijk’ willen we aantonen dat dit programma succesvol in de praktijk geïmplementeerd kan worden en (kosten)-effectief is. We hopen dat het een voorbeeld wordt voor andere regio’s en in de toekomst breed uitgerold gaat worden”, aldus Esmee Doets.
ProMuscle in de praktijk
De PPS ProMuscle telt vijf partners: Wageningen UR (coördinator), de Stichting Alliantie Voeding Gelderse Vallei, FrieslandCampina, Innopastry (Patisserie Unique) en Zilveren Kruis. Daarnaast wordt samengewerkt met de academische werkplaats AGORA, GGD Noord- en Oost Gelderland en UMCU. Het programma wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de zorgorganisaties Zorggroep Noordwest Veluwe (Harderwijk en Putten), Zorggroep Apeldoorn en omstreken, Viattence (Heerde) en Opella (Ede). ProMuscle in de praktijk is een meerjarige publiek-private samenwerking, met cofinanciering vanuit de Topsector Agri&Food. Het programma loopt tot eind 2018.
