Eén op de vijf Nederlanders heeft of krijgt te maken met een of andere vorm van chronische pijn. Lichamelijke chronische pijn die in eerste instantie ook lichamelijk wordt bestreden met pijnstillers. Daarvan gaan bepaalde mensen steeds meer en zwaardere varianten slikken, vooral in stedelijke gebieden, concluderen Maastrichtse onderzoekers onder leiding van psychiater dr. Carsten Leue onlangs in de British Medical Journal.
Deze ‘escalatie van medicijngebruik’ leidt tot een medicatie tolerantie met als gevolg pijntoename, terwijl de oorzaak van chronische pijn niet voldoende wordt aangepakt. Hij pleit daarom voor een integrale aanpak van chronische pijn, waarbij ook oog is voor bijkomende psychische problematiek.
Maastrichts onderzoek: toenemend medicijngebruik bij ‘Pain in the city’
Leue en zijn collega-onderzoekers* analyseerden pijnmedicatie bij Nederlandse patiënten met chronisch gebruik van pijnstillers. Daarin ontdekten ze voor het eerst een duidelijk verband tussen chronische pijnpatiënten in stedelijke omgevingen en het toenemend gebruik van sterke en zeer sterke pijnstillers, met vaak verandering van gedrag en stemming als gevolg.
“Het gebruik van steeds zwaardere middelen helpt vaak niet. Het leidt niet alleen eerder tot een verergering van de pijnklachten, maar ook tot meer bijwerkingen en negatieve gevolgen als gedragsproblemen, verslaving of zelf verkeersongelukken.”
Chronische pijn staat in veel gevallen gelijk aan lichamelijke pijn. Die laatste ervaart de patiënt wel als zodanig, wat echter niet automatisch betekent dat er ook altijd een lichamelijke oorzaak voor is aan te wijzen.
Een pijnbehandelaar zou dan ook voor een ‘integrale benadering’ moeten kiezen, zoals Leue dat noemt. De medicus dient niet alleen naar de lichamelijke pijn van zijn patiënt te kijken, maar ook te onderzoeken of onder deze pijn geestelijke nood schuilgaat. “Deze aanpak kan onnodige en riskante, kostbare chirurgische ingrepen besparen. Rugpatiënten met een depressie of stressstoornis worden vaker geopereerd dan patiënten die geestelijk stabiel zijn. Operaties die nogal eens gedoemd zijn te mislukken en daarom met een officiële medische naam zijn getooid:failed back surgery syndrome“.
Integrale aanpak chronische pijn: beter voor patiënt èn voor de kas
Leue is er van overtuigd dat de gezondheidszorg met zo’n ‘integrale benadering’ een veel geld kan besparen: “De patiënt merkt dat deze aanpak werkt, volgt daarom trouw
zijn therapie en zal niet allerlei andere zorgverleners blijven aflopen om zijn probleem te laten verhelpen. We hebben inmiddels een nog niet gepubliceerde studie gedaan onder iets meer dan 150 patiënten met onvoldoende verklaarde klachten, waaronder pijn. Wat blijkt? De zorg kan jaarlijks een kwart per patiënt aan kosten besparen door diens psychologische of psychiatrische klachten in de diagnose en behandeling mee te nemen.”
* Carsten Leue, Servaas Buijs, Jacqueline Strik, Richel Lousberg, Jasper Smit, Maarten van Kleef, Jim van Os – Observational evidence that urbanisation and neighbourhood deprivation are associated with escalation in chronic pharmacological pain treatment: a longitudinal population-based study in the Netherlands (British Medical Journal Open, august 2012)
