r zijn in Nederland aanzienlijke regionale verschillen tussen het aantal operaties dat ziekenhuizen uitvoeren bij dezelfde aandoening. Dat blijkt uit een onderzoek van Vektis en Plexus in opdracht van Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Voor het eerst is voor twaalf veel voorkomende aandoeningen gekeken naar hoe vaak artsen overgaan tot een operatieve ingreep. Het blijkt dat operaties in een bepaalde regio soms 2 tot 5,5 keer vaker voorkomen dan elders in het land.
Het is niet duidelijk waarom artsen in het ene ziekenhuis eerder besluiten tot opereren, terwijl men in een ander ziekenhuis juist terughoudend is met de ingreep. Praktijkvariatie kan duiden op over- of onderbehandeling en daarom is er vaak een directe relatie met de kwaliteit van de geleverde zorg. Dat is de reden voor ZN om met de medisch specialisten in gesprek te gaan om te kijken hoe ze gezamenlijk de praktijkvariatie kunnen verminderen.
Verschillen in aantal operaties
Van de twaalf aandoeningen zijn de grootste regionale verschillen te vinden bij operaties in het geval van rughernia, spataderen, vaatvernauwing in de benen, beknelde polszenuw en goedaardige prostaatvergroting. Zo is bijvoorbeeld de kans op een operatieve ingreep bij spataderen in de kop van Noord-Holland bijna drie keer groter dan in de Achterhoek. Bij rughernia opereren sommige ziekenhuizen 5,5 keer vaker dan elders. Bij de operatieve behandeling van staar, galstenen, halsslagadervernauwing, heup- en knievervanging, liesbreuk en het knippen van amandelen is het verschil kleiner. Daar voeren artsen in sommige regio’s ongeveer twee keer zo veel operaties uit als in andere regio’s.
Verminderen van praktijkvariatie
Voor het onderzoek zijn de declaratiegegevens gebruikt van alle Nederlandse ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra. Het onderzoek geeft geen verklaring voor de verschillen. Praktijkvariatie is misschien nooit helemaal te voorkomen door verschillen in het patiëntenbestand en verschillen in de interpretatie van de medische richtlijnen. Maar ook na correctie van de gegevens voor een aantal van deze factoren blijft de praktijkvariatie aanzienlijk. De beroepsverenigingen van medisch specialisten hebben het onderzoek met belangstelling ontvangen. Ook ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra hebben het onderzoek ontvangen. Zij hebben hiermee voor het eerst inzicht in hoe vaak zij behandelen in vergelijking met andere ziekenhuizen.
Klik hier voor het onderzoeksrapport.
Bron: Zorgverzekeraars Nederland
