In een grote dubbelblinde studie laten Radboudumc onderzoekers zien dat patiënten in een vroeg stadium van de ziekte van Parkinson in hun eigen huis trouw maandenlang kunnen sporten. Het regelmatige sporten had voor de patiënten een positief effect op hun motoriek, met een verbetering die overeenkwam met het effect van gangbare Parkinson medicatie.
Ondanks dat sporten bekend staat als gezond vinden veel mensen het lastig om een sportprogramma langdurig vol te houden. Dit geldt nog meer voor mensen met een chronische ziekte als Parkinson, waarbij de lichamelijke en geestelijke beperkingen een extra belemmering vormen. De door ZonMW gefinancierde Park-in-Shape studie toetste een innovatieve oplossing voor deze uitdaging. De deelnemers werden in twee groepen verdeeld. Beide groepen hadden een motiverende app tot hun beschikking, die de deelnemers beloningen in het vooruitzicht stelde als ze zouden gaan sporten. De controlegroep deed alleen rek- en strekoefeningen, terwijl de actieve groep een hometrainer in huis kreeg waarop de deelnemers minstens drie keer per week gedurende 30-45 minuten stevig moesten fietsen.
Motiverende games
De hometrainer van de actieve groep was bovendien uitgerust met motiverende games, zodat het voor de deelnemers leuk en uitdagend bleef. De fietsers konden bijvoorbeeld tegen een eerdere prestatie van zichzelf racen – een ‘ghost rider’ – of tegen een groepje andere fietsers. Het systeem paste de moeilijkheid van het spel aan aan de hartslag van de patiënt, zodat de uitdaging precies goed was. Bovendien werden de uitdagingen groter naarmate de deelnemers fitter werden.
Dankzij deze motiverende elementen fietsten de deelnemers trouw drie keer per week op de hometrainer. De fietsende patiënten hadden na de studie een significant betere conditie, wat veel voordelen heeft. Ook was de motoriek significant beter bij de fietsende groep: volgens de gouden standaard (de MDS-UPDRS score) scoorde de fietsende
groep gemiddeld 4.2 punten lager dan de controlegroep. Dit is een behoorlijk groot effect, dat qua omvang te vergelijken is met dat van gebruikelijke Parkinson medicatie. Medicijnen zorgen er daarbij voor dat reeds aanwezige symptomen afnemen, terwijl intensief bewegen er juist toe leidt dat de Parkinson symptomen minder toenemen. Promovenda Nicolien van der Kolk: “We waren blij verrast dat de mensen met Parkinson het sporten zo goed volhielden. Bovendien was het gunstige effect op de motoriek groot genoeg om klinisch relevant te zijn. Een belangrijke aanvulling op de medicatie.”
Ook toepasbaar op andere aandoeningen
Het feit dat het sporten helemaal thuis kan plaatsvinden is een groot voordeel voor patiënten, en komt de haalbaarheid van de behandeling ten goede. Hoofdonderzoeker Prof. dr. Bas Bloem: “De betekenis van dit onderzoek is groot. Bij mensen met Parkinson kunnen we nu gaan kijken of nog veel langduriger fietsen ook in staat is de ziekte af te gaan remmen. De door ons ontwikkelde ‘exergaming’ aanpak leent zich in ieder geval ook heel goed als toepassing om het sportgedrag duurzaam te verbeteren bij patiënten met andere aandoeningen waarvoor sporten een gunstig effect kan hebben.”
