In 2010 en de volgende jaren wordt er in de zorg € 1,4 miljard meer uitgegeven dan begroot. Dit is veroorzaakt door onder meer een forse overschrijding bij de medisch specialisten, de tandartsenzorg, de ziekenhuizen, de paramedische zorg als ook de AWBZ. Het kabinet heeft op voorstel van minister Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) besloten tot de volgende maatregelen die in 2011 in zullen gaan.
Deze maatregelen moeten nu al aangekondigd worden, omdat er anders een enorm gat in de begroting ontstaat. Zo is de Tweede Kamer op tijd geïnformeerd en kunnen verzekeraars de maatregelen in hun polissen verwerken.
Overschrijdingen terughalen
Ten eerste worden de overschrijdingen van honderden miljoenen euro’s bij de ziekenhuizen en medisch specialisten via kortingen teruggehaald. Het totale budget voor de langdurige zorg, de AWBZ, wordt verminderd met € 287 miljoen.
Verbetering van de zorg
Ten tweede wordt ruim € 100 miljoen bespaard door de zorg te verbeteren. Zo kan met werken volgens zorgstandaarden (nauwkeurig omschreven afspraken over de behandeling) € 40 miljoen bespaard worden, door veiliger te werken in ziekenhuizen circa € 15 miljoen en door de zogenaamde ‘stepped care’ circa € 30 miljoen. Stepped care betekent letterlijk stapsgewijze zorg, dat wil zeggen onnodige operaties zoveel mogelijk voorkomen door eerst naar lichtere behandelmethoden te zoeken. Een voorbeeld hiervan is het uitstellen van dotterbehandelingen zolang hartfalen goed te behandelen is met medicijnen. Het is de eerste aanzet tot een kwaliteitsbeleid dat niet alleen onnodige schade bij mensen voorkomt (minder verwijzingen naar de IC bijvoorbeeld), maar – in het verlengde daarvan – kosten bespaart.
Uitbreiding eigen bijdrage
Ten derde is het onvermijdelijk dat mensen voor bepaalde vormen van zorg een eigen bijdrage gaan betalen. Dat gebeurt bij de paramedische zorg, omdat mensen daar steeds meer gebruik van maken. Voor logopedie, ergotherapie en dieetadvisering komt er een eigen bijdrage van € 10 per behandeling. Voor fysiotherapie en oefentherapie komen meer behandelingen voor eigen rekening van de patiënt: nu nog negen, straks twaalf. Deze maatregelen leveren een besparing op van in totaal € 60 miljoen. Bij deze vormen van zorg vinden grote overschrijdingen plaats. Sturen op prijs (kostprijzen vastgesteld door de NZa) en volume (budgettering) zijn hier buitengewoon lastig, terwijl tegelijkertijd sturen op indicatiestelling moeilijk is, omdat diagnose en behandeling minder eenduidig zijn en bovendien in één hand liggen.
Tegen die achtergrond wordt ook de eigen bijdrage voor de geestelijke gezondheidszorg uitgebreid. Tot nu toe gold al wel een eigen bijdrage voor de zogenaamde psychologische zorg eerste lijn, maar nog niet voor de duurdere tweede lijn. Hiervoor wordt in 2011 een eigen bijdrage van 175 euro per behandeling (van maximaal een jaar) ingevoerd. Voor goedkopere behandelingen geldt een lagere eigen bijdrage van 80 euro. De prikkel om te snel naar de tweede lijn door te verwijzen, omdat daar nu geen eigen bijdrage geldt, wordt zo weggenomen en bespaart € 110 miljoen.
Verder gaan mensen die in een instelling voor langdurige zorg verblijven een minimale eigen bijdrage van € 400 per maand betalen. Nu betalen nog ruim 30.000 mensen een lagere eigen bijdrage om de kosten van verblijf (kost en inwoning) te dekken. Deze minimale eigen bijdrage is niet hoger dan de bijdrage zoals die nu geldt voor mensen met een inkomen op sociaal minimum. Dit bespaart € 80 miljoen.
Wijzigingen basispakket
In lijn met het pakketadvies van het College voor zorgverzekeringen wordt vanaf 2011 een aantal maatregelen genomen dat in totaal € 173 miljoen bespaart. Anti-conceptiemiddelen verdwijnen uit het basispakket (€ 32 miljoen). Hiervoor worden meisjes en vrouwen jonger dan 21 jaar uitgezonderd. De mondzorg voor 18-21-jarigen verdwijnt uit het basispakket (€ 100 miljoen). Verder is besloten om hulpmiddelen waaronder de rollator, krukken en looprekken uit het basispakket te halen (€ 21 miljoen). Ten slotte mogen antidepressiva slechts in beperkte mate worden voorgeschreven (€ 20 miljoen).
Bron: MinVWS
