De ACM heeft diverse signalen gekregen dat brancheorganisaties van zorgaanbieders sturende informatie aan hun leden sturen. De signalen suggereren dat brancheorganisaties van zorgaanbieders bijvoorbeeld ‘adviseren’ om een bepaald prijsstijgingspercentage in de onderhandelingen met de zorgverzekeraars te hanteren. Dergelijk sturend gedrag van een branchevereniging kan leiden tot hogere zorgkosten en hogere premies voor de zorgpolis.
Wat is er aan de hand?
In het najaar moeten zorgverzekeraars met zorgaanbieders overeenstemming bereiken over de zorg die ze voor de verzekerden inkopen. Daarvoor onderhandelt een zorgaanbieder individueel met de zorgverzekeraar. Op die manier kunnen zorgverzekeraars de zorg inkopen die past bij hun verzekerden. En op basis van duidelijkheid over welke zorgaanbieders zijn gecontracteerd, kan de verzekerde de polis kiezen die het beste past. Daarbij hebben de zorgverzekeraars de plicht om voldoende goede zorg in te kopen. De onderhandelingen voor 2023 lopen inmiddels al geruime tijd. De ACM krijgt signalen van mogelijke overtreding van de concurrentieregels door brancheorganisaties.
Onderhandelingen zorgverzekeraars en het Integraal Zorgakkoord
Zorginkoop op individuele basis is een essentieel onderdeel van het Nederlandse zorgstelsel. Dat is ook bevestigd in het Integraal Zorgakkoord (IZA). In het IZA wordt veel gesproken over samenwerking en afspraken die tussen marktpartijen moeten worden gemaakt. Veel vormen van samenwerking passen binnen die concurrentieregels, maar de contractonderhandelingen tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars moeten op individuele basis plaatsvinden.
Ook de uitwerking van de IZA-afspraken moet binnen concurrentieregels gebeuren. Dat staat in verschillende passages in het IZA en daar heeft de ACM ook eerder op gewezen, onder andere in het kader van de overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (OVA). In algemene zin kan een generieke bijdrage of kostenpost een startpunt vormen in de onderhandelingen. Daarna is het aan de individuele partijen om dit mee te nemen in de onderlinge gesprekken. Een sturende rol van brancheorganisaties richting hun leden leidt tot hogere prijzen voor zorgverzekeraars en daarmee hogere premies voor verzekerden. Daarom is die sturing verboden.
Hoe gaat het verder?
De ACM heeft informatie opgevraagd bij een aantal brancheorganisaties. Die informatie wordt de komende tijd beoordeeld. Daarna stelt de ACM vast of ze doorgaat met het onderzoek of het afsluit. De ACM wil gedurende het onderzoek niet prijsgeven bij welke brancheorganisaties informatie wordt opgevraagd.
ACM en samenwerking in de zorg
Samenwerken in de zorg is noodzakelijk voor het toegankelijk, kwalitatief goed en betaalbaar houden van de zorg. Door samenwerking kan de zorg ook efficiënter en beter worden. Dat is ook één van de doelen uit het IZA. De ACM ondersteunt de doelstellingen voor samenwerking. Zo lang de samenwerking ten goede komt aan patiënten in de zorg, is er ruimte voor samenwerking binnen de concurrentieregels.
